آیا میدانید وعده‌های قبل از عقد، تعهد ایجاد نمیکند؟
فقه امامیه تعریفی از وعده‌ی نکاح یا نامزدی ارائه نداده و به نظر می‌رسد فقهای امامیه عقد نبودن نامزدی را یک امر مسلم می‌دانند. این در حالی است که وعده‌ی نکاح در حقوق ایران و انگلیس قراردادی جایز است. در خواستگاری، توافق پسر و دختر و یا خانواده‌های دو طرف درباره ازدواج تعهد و حتی مشروعیت رابطه زناشویی ایجاد نمیکند.طبق قانون تصمیم بر ازدواج، ایجاد تعهد برای زوجین نمیکند حتی اگر تمام یا قسمتی از مهریه‌ای که بین طرفین برای ازدواج مقررشده است، پرداخت‌شده باشد.
ماده ۱۰۳۵ قانون مدنی
وعده ازدواج ایجاد علقه زوجیت نمیکند اگرچه تمام یا قسمتی از مهریه که بین طرفین برای موقع ازدواج مقرر گردیده پرداخته‌شده باشد بنابراین هر یک از زن و مرد مادام که عقد نکاح جاری نشده میتواند از وصلت امتناع کند و طرف دیگر نمی‌تواند به‌هیچ‌وجه او را مجبور به ازدواج‌کرده یا از جهت صرف امتناع از وصلت مطالبه خسارتی نماید.
بنابراین هر یک از زن و یا مرد در زمان خواستگاری تا زمانی که صیغه عقد جاری نشده است میتواند از ازدواج امتناع کند و طرف دیگری نمی‌تواند به‌هیچ‌وجه، او را مجبور به ازدواج‌کرده و یا به جهت صرف‌نظر از ازدواج، طلب خسارت کند و تا زمانی که عقد منعقد نشده است نمی‌توان دو طرف را ملزم به زندگی زناشویی کرد.
درنتیجه وعده‌هایی که عرفا بین خانواده‌ها رد و بدل می‌شود هیچ ارزش حقوقی و یا سند رسمی را ندارد.
البته نکته در اینجا قابل‌ذکر است و آن این است ماده 1037 قانون مدنی بیان می‌دارد: هر یک از نامزدها میتواند در صورت به هم خوردن وصلت منظور هدایایی را که به‌طرف دیگر یا ابوین او برای وصلت منظور داده است مطالبه کند اگر عین هدایا موجود نباشد مستحق قیمت هدایایی خواهد بود که عادتاً نگاه داشته می‌شود مگر اینکه آن هدایا بدون تقصیر طرف دیگر تلف‌شده باشد. و همچنین ماده 1038 نیز بیان می‌دارد: مفاد ماده قبل از حیث رجوع به قیمت در موردی که وصلت منظور در اثر فوت یکی از نامزدها به هم بخورد مجری نخواهد بود.
این به این معناست که در صورت فوت هر یک از نامزدها هدایا درصورتی‌که باقی باشد باید بازگردانده شود و اگر موجود نباشد قابل‌استرداد نیست.
از ماده 1037و 1038 قانون مدنی می‌توان این‌گونه برداشت نمود که:
اگر نامزدی به دلیلی اعم از پشیمانی یا فوت یکی از طرفین به هم بخورد، در خصوص هدایایی که در دوران نامزدی یکی از طرفین به‌طرف مقابل یا والدین او داده است به نحو زیر عمل می‌شود:
1- به هم خوردن نامزدی به دلیل رجوع یکی از طرفین باشد:
اگر عین هدایا باقی باشد باید بازگردانده شود.
اگر عین هدایا باقی نباشد: اگر جز اموال مصرف شدنی مانند عطر و لوازم‌آرایشی و بهداشتی بود و مصرف‌شده بود نیاز به بازگرداندن چیزی نیست اما اگر جز اموال مصرف نشدنی باشد به این معنا که با مصرف آن از کمیت آن کاسته نشود مانند طلا بایستی بازگردانده شود و اگر تلف‌شده باشد و یا موجود نباشد باید قیمت معادل آن پرداخت شود مگر اینکه ثابت شود که آن مال به دلیلی که ناشی از تقصیر او نبوده است تلف‌شده است مانند بلایای قهری.
در صورت فوت هر یک از نامزدها هدایا در صورتی عین هدایا که باقی باشد باید بازگردانده شود و اگر موجود نباشد درهرصورت لازم نیست چیزی بازگردانده شود.
آثار برهم خوردن نامزدی نسبت به هدایای والدین و بستگان
اگر یکی از طرفین، هدایایی به والدین یا بستگان طرف مقابل داده باشد و نامزدی بر هم بخورد این هدایا مانند همانی است که در بالا بیان شد یعنی با انحلال نامزدی، این هدایا باید بازگردانده شود و اگر تلف‌شده باشد، به همان ترتیب مقرر در بالا عمل می‌شود.
شیربها نیز در برخی شهرهای کشورمان که همچنان مرسوم است، عنوان الزام‌آور قانونی ندارد و صرفاً به‌عنوان هدیه‌ای تلقی می‌شود که از جانب پسر به مادر دختر داده می‌شود. بنابراین، در صورت پرداخت شیربها و برهم خوردن نامزدی، مادر دختر باید شیربها را به پسر بازگرداند.
اگر والدین یا بستگان یکی از طرفین، هدایایی به‌طرف مقابل داده باشد و نامزدی برهم بخورد تکلیف این هدایا تابع قواعد عقد هبه است. بنابراین در صورت انحلال نامزدی، هدایا منحل نمی‌شود و هدایا به قوت خود باقی می‌ماند؛ مگر آنکه شخص که مال را به داده است از این هبه رجوع کند.
آثار برهم خوردن نامزدی نسبت به‌عکس ها و نامه‌های طرفین ، عکس، نوعی هدیه تلقی می‌شود و بنابراین اگر شخصی عکسی به‌طرف مقابل داده باشد و نامزدی برهم بخورد، به ترتیب مقرر در فوق عمل می‌شود اما نامه، هدیه تلقی نمی‌شود؛ بنابراین اگر نامزدها، نامه‌هایی به هم داده باشند، بعد از انحلال نامزدی، نیاز به باز پس دادن نامه‌ها نیست؛ مگر آنکه یکی از طرفین از نامه‌ها سوءاستفاده نماید که برای جلوگیری از سوءاستفاده او و برمبنای قاعده تسبیب و برای از بین بردن منشأ ضرر، نامه‌ها بازگردانده می‌شود.
مطالب مشابه
- دیدگاهتان فقط و فقط در رابطه با همین مطلب باشد.
- لطفا از تایپ فینگلیش بپرهیزید. در غیر اینصورت دیدگاه شما بررسی نخواهد شد.
- هدفتان از ارسال دیدگاه تبلیغ یا بک لینک نباشد. در غیر اینصورت دیدگاه حذف می شود.
- به دیگر توهین و اهانت نکنید.
