تفاوت دیه و ارش در چیست؟
یکی از سوالاتی که عموماً از وکلا و مشاوران حقوقی پرسیده میشود این است که ارش چه تفاوتی با دیه دارد و مقدار آن چگونه مشحص میگردد.
بسیاری از افراد با مفهوم دیه آشنا هستند و میدانند که در اصلاح فارسی به آن خون بها نیز گفته می شود.
دیه در کنار قصاص، یکی دیگر از راه های مقابله با جنایت و جبران آن می باشد.
الزام به پرداخت دیه حتی در آیاتی از قرآن کریم نیز اشاره شده است همچون آیه 92 سوره نساء و آیه 178 سوره بقره.
اولین تعریفی که قانونگذار جمهوری اسلامی از دیه بیان کرده در ماده 17 قانون مجازات دیده می شود:
ماده ۱۷ قانون مجازات اسلامی
دیه اعم از مقدر و غیرمقدر، مالی است که در شرع مقدس برای ایراد جنایت غیرعمدی بر نفس، اعضاء و منافع و یا جنایت عمدی در مواردی که به هر جهتی قصاص ندارد به موجب قانون مقرر می شود.
همانطور که مشاهده میکنیم دیه هم جنایت غیر عمدی وجود دارد و هم در جنایت عمدی ولی با این تفاوت که در جنایت غیرعمدی اصل بر دیه است و در جنایت عمدی اصل بر قصاص است و فقط در مواردی که دیه قصاص ساقط می شود مانند قتل فرزند توسط پدر، دیه پرداخت میگردد.
اما سوالی که وجود دارد این است که دیه مجازات است یا جبران خسارت مالی؟
برخی از حقوقدانان مانند جناب آقای دکتر اردبیلی بیان کرده اند که دیه نه مجازات است و نه جبران خسارت مالی، بلکه نهاد حقوقی مستقلی است که ماهیت دوگانه دارد. و جناب آقای دکتر میرمحمد صادقی نیز می فرمایند: دیه را می توان تاسیس مستقلی دانست که بطور همزمان دارای ویژگی هایی از مجازات و کیفر و ویژگی های جبران خسارت می باشد هر چند که قانون مجازات آن را در زمره مجازات ها بر شمرده است.
اما دیه خود به دو صورت است:
الف: دیه ای که میزان آن در شرع مشخص شده است که به آن دیه مقدر گفته می شود و ماده 448 قانون مجازات نیز به آن پرداخته است.
ماده ۴۴۸ قانون مجازات اسلامی
دیه مقدر، مال معینی است که در شرع مقدس به سبب جنایت غیرعمدی بر نفس، عضو یا منفعت، یا جنایت عمدی در مواردی که به هر جهتی قصاص ندارد، مقرر شده است.
ب: دیه غیر مقدر که همان ارش است که دیه ای است که مقدار آن در ارش مشخص نشده است که ماده 449 قانون مجازات به آن پرداخته است.
ماده ۴۴۹ قانون مجازات اسلامی
ارش، دیه غیرمقدر است که میزان آن در شرع تعیین نشده است و دادگاه با لحاظ نوع و کیفیت جنایت و تاثیر آن بر سلامت مجنیٌعلیه و میزان خسارت وارده با در نظر گرفتن دیه مقدر و با جلب نظر کارشناس میزان آن را تعیین می کند. مقررات دیه مقدر در مورد ارش نیز جریان دارد مگر اینکه در این قانون ترتیب دیگری مقرر شود.
بر طبق این ماده مقررات دیه در مورد ارش هم جاری است مگر اینکه قانون ترتیب دیگری مقرر کرده باشد.
درواقع در قانون هرحکمی برای که برای دیه تعیین شده است در مورد ارش نیز جاری است مگر اینکه در قانون صراحتاً بین ارش دیه تفاوت گذاشته باشد.
مطالب مشابه
- دیدگاهتان فقط و فقط در رابطه با همین مطلب باشد.
- لطفا از تایپ فینگلیش بپرهیزید. در غیر اینصورت دیدگاه شما بررسی نخواهد شد.
- هدفتان از ارسال دیدگاه تبلیغ یا بک لینک نباشد. در غیر اینصورت دیدگاه حذف می شود.
- به دیگر توهین و اهانت نکنید.
