جعل رایانه ای و یا به عبارت دیگر، استفاده از داده های جعلی، یکی از جرائمی است که از طریق کامپیوتر و فضای مجازی قابل ارتکاب است. در جعل سنتی، ایجاد نوشته یا سند یا تغییر و تحریف در مندرجات سند و همچنین اضافه کردن نوشته یا عکس به نوشته اصلی، شرط تحقق جرم جعل سنتی است و دارنده این سند جعلی، اگر با علم و اطلاع نسبت به جعلی بودن، آن را مورد استفاده و استناد قرار دهد، مرتکب جرم استفاده از سند جعلی شده است. در جرم جعل رایانه‌ای از همان روش سنتی برای مجازات جرم جعل استفاده می شود. مصادیق جعل رایانه‌ای همان مصادیق جعل سنتی است با این تفاوت که جعل سنتی به صورت فیزیکی بر روی اسناد و نوشته های فیزیکی ولی جعل رایانه ای ، بر روی برنامه ها و تراشه ها و داده های کامپیوتری صورت می گیرد. همین امر موجب می شود که بر خلاف جعل سنتی، ارتکاب جعل رایانه‌ای، سریع‌تر و امکان کشف آن سخت‌تر شود.
بند الف ماده ۲ قانون تجارت الکترونیکی به تعریف داده پرداخته است به این صورت که «هر نمادی از واقعه، اطلاعات یا مفهوم که با وسایل الکترونیکی، نوری یا فناوری‌های جدید اطلاعات تولید، ارسال، دریافت ذخیره یا پردازش می‌شود.» جرم جعل رایانه ای، مبتنی بر نوعی دستکاری و ایجاد تغییر در داده ها و برنامه ها و تراشه های کامپیوتری است.
قانون جرایم رایانه‌ای، در ماده 6، مصادیق کاملی از جرم جعل رایانه‌ای را بر شمرده است. ایجاد داده‌های قابل استناد، تغییر در داده‌های قابل استناد، وارد کردن یا ایجاد داده‌های قابل استناد دروغین به داده‌های قبلی، تغییر در داده‌های کارت های حافظه، تغییر علایم قابل پردازش در سامانه های مخابراتی یا نرم افزار های کامپیوتری و یا وارد کردن متقلبانه داده ها به آن‌ها از مصادیق جعل رایانه‌ای می باشد که استفاده کننده از این موارد نیز به عنوان استفاده از داده‌های مجعول، به شرط علم و اطلاع قابل مجازات است.
در این ماده می خوانیم: «هر کس به طور غیرمجاز مرتکب اعمال زیر شود، جاعل محسوب و به حبس از یک تا پنج سال یا جزای نقدی از بیست میلیون (۲۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال تا یکصد میلیون (۱۰۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد:
الف) تغییر یا ایجاد داده های قابل استناد یا ایجاد یا واردکردن متقلبانه داده به آن ها.
ب) تغییر داده ها یا علائم موجود در کارتهای حافظه یا قابل پردازش در سامانه های رایانه ای یا مخابراتی یا تراشه ها یا ایجاد یا وارد کردن متقلبانه داده ها یا علائم به آن ها.
در ماده 7 این قانون در ارتباط با بحث جعل رایانه ای می خوانیم: «هر کس با علم به مجعول بودن داده ها یا کارت ها یا تراشه ها از آن ها استفاده کند، به مجازات مندرج در ماده فوق محکوم خواهد شد.»
مرتکب این جرم می توانند اشخاص حقیقی و یا اشخاص حقوقی باشند. برای افراد حقیقی تحمل یک تا پنج سال حبس یا پرداخت دو میلیون تا 10 میلیون تومان جزای نقدی یا تحمل هر دو مجازات، تعیین شده است اما اگر مرتکب جعل رایانه‌ای، از کارکنان دولت و سازمان‌های دولتی و عمومی بوده یا از اعضای نیروهای مسلح و به سبب شغل خود مرتکب جرم جعل رایانه‌ای شده باشد، با تشدید مجازات بر اساس ماده 27 قانون جرایم رایانه‌ای مواجه خواهد شد. مجازات ارتکاب جعل رایانه‌ای توسط اشخاص حقوقی، محکومیت به پرداخت 30 تا شصت میلیون تومان برای بار نخست و تعطیلی یک تا 9 ماهه خواهد بود. در صورت تکرار جرم توسط شخص حقوقی، علاوه بر پرداخت جزای نقدی مذکور، تعطیلی از یک تا پنج سال در انتظار شخص حقوقی خواهد بود همچنین استفاده از داده‌های جعلی رایانه‌ای در صورت استفاده عمدی و با علم و اطلاع دارنده از این داده‌ها، به استناد ماده 7 قانون جرایم رایانه‌ای جرم محسوب شده و بر اساس ماده 6 همین قانون، برای اشخاص حقیقی و حقوقی مجازاتی جداگانه تعیین می‌شود.
بنابراین:
- در جعل سنتی یعنی جعلی که بدون استفاده از رایانه ارتکاب می یابد، تغییر در محتوا و شکل اسناد و نوشته ها مطرح است ولی در جعل رایانه ای، تغییر در داده ها و محتویات رایانه ای. بنابراین به نظر می رسد مهم ترین تفاوت جرم جعل سنتی و جعل رایانه ای، وسیله ارتکاب است و در مصادیق، این دو جرم، چندان تفاوتی با یکدیگر ندارند.
- مرتکب جعل رایانه ای، هم می توانند اشخاص حقیقی باشند و هم اشخاص حقوقی
- یک موضوع مهم در باب جعل رایانه ای، تشخیص داده ها و اطلاعات رایانه ای است.
مطالب مشابه
- دیدگاهتان فقط و فقط در رابطه با همین مطلب باشد.
- لطفا از تایپ فینگلیش بپرهیزید. در غیر اینصورت دیدگاه شما بررسی نخواهد شد.
- هدفتان از ارسال دیدگاه تبلیغ یا بک لینک نباشد. در غیر اینصورت دیدگاه حذف می شود.
- به دیگر توهین و اهانت نکنید.
