حقوق و تکالیف متقابل زوجین
مطابق قانون همین که عقد ازدواج با تمام شرایط قانونی به طور صحیح واقع می‌شود حقوق و تکالیف زن و شوهر در مقابل همدیگر برقرار می‌شود. اگرچه قانون‌گذار حقوق و تکالیف زوجین را نیز برشمرده و ضمانت اجرای عدم رعایت حقوق همدیگر و امتناع از انجام تکالیف را مشخص کرده است اما نباید چنین پنداشت که حقوق و تکالیف زوجین محدود به موارد قانونی است و یا حتماً باید از عقد نکاح ناشی شود. زن و شوهر وقتی که زندگی مشترک را شروع می‌کنند قبل از اینکه قوانین را مطمح نظر قرار دهند باید به اصول اخلاقی و انسانی پایبند بوده و نسبت به عقاید و تفکرات همدیگر متقابلاً احترام بگذارند. آنچه در قوانین مطرح شده است کلیاتی از برخی حقوق و تکالیفی است که در حل اختلاف بین زوجین کاربرد دارد و تا زمانی که اصول اخلاقی و انسانی بین زوجین حاکم است نیازی به قانون و پیگری حقوق خود نخواهند داشت. به هر حال در قانون برخی حقوق و وظایف زوجین تعیین شده است که در این مبحث به آنها اشاره می‌کنیم.
۱- زن و شوهر مکلف به حسن معاشرت با یکدیگر هستند. زوجین مکلفند در مقابل همدیگر رفتاری با عشق و احترام داشته و همدل و هم زبان باشند. در صورتی که هر یک از زوجین سوء معاشرت داشته باشد اگر از طرف زوجه باشد ممکن است موجب سقوط حق نفقه و اگر از طرف زوج باشد احتمال دارد مبنای صدور مجوز طلاق به درخواست زن باشد.
۲- زوجین باید در تشیید مبانی خانواه و تربیت اولاد خود به یکدیگر کمک کنند مانند دو شریک همدل، یاور و غمخوار هم بوده و به همدیگر وفادار باشند و در حل مشکلات زندگی همدیگر را یاری کنند و با حسن معاشرت الگویی برای فرزندان باشند و برای تربیت صحیح آنها تلاش کنند.
۳- هرچند در روابط زوجین ریاست خانواه با مرد است اما این ریاست حق شخصی او نیست؛ بلکه باید این اختیار را برای حفظ سلامت و استحکام خانواده به کار ببرد. در این امر زوجه نیز باید یا و یاور شوهر بوده و با مدیریت صحیح منزل و امور مربوط به شوهرش او را در این مسیر ثابت قدم نگه دارد.
۴- به محض وقوع عقد ازدواج دائم نفقه زن (همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن، از قبیل مسکن البسه، غذا، اثاث منزل و هزینه‌های بهداشتی و درمان و خادم در صورت عادت یا احتیاج به واسطه نقصان یا بیماری) به عهده شوهر است. در مقابل زوجه اگر به اختیار اقدام به تمکین کند مکلف به ادای وظایف زناشویی است و هرگاه زن بدون مانع مشروع از ادای وظایف زوجیت (تمکین عام یا خاص) امتناع کند مرد نیز متقابلاً می‌تواند او را از نفقه محروم کند. در ازدواج موقت نیز زن در صورتی می‌تواند از شوهر نفقه بگیرد که ضمن عقد یا پس از آن برقراری نفقه برای زن موقت شرط شده باشد.
۵- زن می‌تواند در صورت خودداری شوهر از دادن نفقه به دادگاه رجوع کند. در این صورت دادگاه میزان نفقه را معین و شوهر را به دادن آن محکوم خواهد کرد و اگر مرد ۶ ماه به طور متوالی و یا نه ماه به طور متناوب در یک سال منزل مشترک را ترک کرده از پرداخت نفقه خودداری کند و موجبات عسر و حرج زوجه را فراهم کند زن نه تنها حق مطالبه نفقه معوقه را دارد بلکه می‌تواند از دادگاه به دلیل عسر و حرج تقاضای طلاق کند.
۶- نفقه زنی که طلاق داده شده و طلاق از نوع رجعی (طلاقی که مرد می‌تواند در مدت عده به زن رجوع کند) است در زمان عده بر عهده شوهر است. مگر اینکه طلاق در زمانی واقع شده باشد که زن ناشره (نافرمان) بوده است یعنی حکم الزام زوج به تمکین صادر گردیده و در این زمان زن طلاق داده شده است. لیکن زن در عده فسخ نکاح و طلاق بائن مستحق نفقه نیست مگر اینکه از شوهر حامله باشد که در این صورت تا زمان زابمان مستحق نفقه خواهد بود.
۷- اصولاً زن و شوهر پس از طلاق از همدیگر ارث نمی‌برند اما چون در طلاق رجعی رابطه زوجیت برقرار است و مرد حق رجوع به همسر مطلقه را دارد از همدیگر ارث می‌برند. همچنین اگر شوهر در حال مرض زن خود را طلاق دهد و ظرف یک سال از تاریخ طلاق به همان مرض بکیرد زوجه از او ارث می‌برد اگرچه طلاق بائن باشد مشروط بر اینکه زن شوهر نکرده باشد.
۸- زن باید در منزلی که شوهر تعیین می‌کند سکونت کند مگر اینکه اختیار تعیین منزل ضمن عقد یا پس از آن به زن داده شده باشد با این حال اگر سکونت زن با شوهر در یک منزل موجب خوف ضرر جانی یا مالی یا شرافتی برای زن باشد زن می‌تواند با مراجعه به دادگاه مسکن علی حده اختیار کند.
۹- شوهر می‌تواند با مراجعه به دادگاه و اثبات اینکه اشتغال زنش به حرفه یا صنعتی منافی مصالح خانوادگی و حیثیات خود یا زن است او را از آن اشتغال منع کند.
۱۰- زن مستقلاً می‌تواند در دارایی خود هر تصرفی که می‌خواهد بکند.
۱۱- زوجین می‌توانند هر شرطی را که مخالف مبنای عقد نکاح نبوده و برخلاف نظم عمومی و اخلاق حسنه نباشد در ضمن عقد ازدواج یا مستقلاً بنمایند. با این حال شرط خلاف تکالیف قانونی مانند عدم پرداخت نفقه در نکاح دائم یا عدم تعلق مهر در عقد موقت و حتی عقد دائم فاقد اعتبار است.
۱۲- زن می‌تواند تا زمانی که مهریه او پرداخت نشده از مطلق ایفای وظایفی که در مقابل شوهر دارد (تمکین عام و خاص) امتناع کند مشروط بر اینکه برای پرداخت مهریه به زوجه مدت تعیین نشده باشد، در این صورت اگرچه زن از تمکین امتناع می‌کند این امتناع حق نفقه او را ساقط نخواهد کرد.
جملات کلیدی:
- زن و شوهر مکلف به حسن معاشرت با یکدیگر هستند.
- هرچند در روابط زوجین ریاست خانواه با مرد است اما این ریاست حق شخصی او نیست.
- به محض وقوع عقد ازدواج دائم نفقه زن به عهده شوهر است.
- زن می‌تواند در صورت خودداری شوهر از دادن نفقه به دادگاه رجوع کند.
- اصولاً زن و شوهر پس از طلاق از همدیگر ارث نمی‌برند.
- در طلاق رجعی رابطه زوجیت برقرار است وزوجین از همدیگر ارث می‌برند.
- زن باید در منزلی که شوهر تعیین می‌کند سکونت کند.
- زن مستقلاً می‌تواند در دارایی خود هر تصرفی که می‌خواهد بکند.
- زوجین می‌توانند هر شرطی را که مخالف مبنای عقد نکاح نبوده و برخلاف نظم عمومی و اخلاق حسنه نباشد در ضمن عقد ازدواج یا مستقلاً بنمایند.
- زن می‌تواند تا زمانی که مهریه او پرداخت نشده از مطلق ایفای وظایفی که در مقابل شوهر دارد (تمکین عام و خاص) امتناع کند.
مطالب مشابه
- دیدگاهتان فقط و فقط در رابطه با همین مطلب باشد.
- لطفا از تایپ فینگلیش بپرهیزید. در غیر اینصورت دیدگاه شما بررسی نخواهد شد.
- هدفتان از ارسال دیدگاه تبلیغ یا بک لینک نباشد. در غیر اینصورت دیدگاه حذف می شود.
- به دیگر توهین و اهانت نکنید.
