اسناد تجاری اسنادی هستند که قابل نقل و انتقال بوده و متضمن دستور پرداخت مبلغ معینی به رؤیت یا به سررسید کوتاه مدت می‌باشند و به جای پول وسیله پرداخت قرار می‌گیرند. بنابراین از جمله مزایای اسناد تجاری قابلیت نقل و انتقال آنها به جای پول است که با ظهرنویسی انجام می‌شود. ظهرنویسی در لغت به معنی نوشتن پشت سندی است.
در مورد اسناد تجاری از جمله چک ظهرنویسی وسیله انتقال سند است که با امضاءپشت چک و از طریق تسلیم ورقه چک به شخصی که منتقل‌الیه یا دارنده جدید خوانده می‌شود صورت می‌گیرد.
ظهرنویسی باید به امضاء ظهرنویس برسد و ممکن است در ظهرنویسی تاریخ و اسم کسی که چک به او انتقال داده می‌شود قید گردد، لذا ظهرنویسی به صرف امضاء یا در وجه شخص معین امکان‌پذیر است.
همچنین قید تاریخ ظهرنویسی ضروری نیست اگرچه برای تشخیص اهلیت ظهرنویس و انتقال‌دهنده و ترتیب انتقال‌های مکرر چک مفید است. چک را می‌توان در وجه حامل یا در وجه شخص معین یا به حواله کرد شخص معین صادر کرد.
در مواردی که چک در وجه حامل صادر می‌شود در این صورت نقل و انتقال چک بدون نیاز به ظهرنویسی صرفاً با قبض و اقباض صورت می‌گیرد مگر اینکه شخصیت و اعتبار انتقال دهنده برای منتقل‌الیه اهمیت داشته باشد که در این صورت با امضاء پشت چک منتقل می‌شود.
همچنین اگر اولین ظهرنویسی به صورت سفید امضاء باشد برای انتقال‌های بعدی قبض و اقباض کفایت می‌کند و در این حالت همانند چک در وجه حامل خواهد بود. بنابراین ظهرنویس تنها راه انتقال چک نیست.
انواع ظهرنویسی
اصولاً ظهرنویسی حاکی از انتقال چک می‌باشد و دارنده‌ای که پشت چک را امضاء کرده، اعم از اینکه نام شخص معین را در کنار امضاء خود بنویسد یا سفید امضاء باشد و آن را به دیگری واگذار کند این عمل به منزله انتقال چک به منتقل‌الیه محسوب می‌شود.
اما ممکن است قصد ظهرنویس انتقال چک نباشد بلکه هدف وکالت در وصول یا ضمانت از صادرکننده یا یکی از ظهرنویس‌ها و یا برای وثیقه دین باشد که در این موارد باید در کنار امضاء هر یک از موارد مذکور قید شود.
– ظهرنویسی برای انتقال: وقتی دارنده چک بدون هیچگونه قیدی ظهر چک را امضاء می‌کند و یا ضمن امضاء نام شخص معینی را در کنار امضاء می‌نویسد و چک را به دیگری یا شخص معین مذکور واگذار می‌کند.
این ظهرنویسی حاکی از انتقال است و منتقل‌الیه مالک چک محسوب می‌شود و می‌تواند مبلغ آن را برای خود وصول کند.
– ظهرنویسی به عنوان وکالت: در این نوع، ظهرنویس قصد انتقال حقوق چک را ندارد بلکه شخص دیگری را برای وصول وجه چک وکیل خود می‌کند تا پس از وصول وجه چک، آن را به موکل تحویل نماید. در این نوع ظهرنویسی باید وکالت در وصول ضمن ظهرنویسی در پشت چک قید شود.
– ظهرنویسی به عنوان ضمانت: گاهی ممکن است شخص ثالثی غیر از دارنده فعلی و منتقل‌الیه ظهر چک را امضاء کنند. این عمل ظهرنویسی برای ضمانت از یکی از مسئولین چک محسوب می‌شود. البته اگر نام کسی که از او ضمانت شده در ظهر چک قید نشود ضمانت از انتقال دهنده تلقی می‌گردد.
مسئولیت ظهرنویس
در صورتی که ظهرنویسی برای انتقال باشد، صادرکننده چک و ظهرنویس‌ها در مقابل دارنده مسئولیت تضامنی دارند. اگر دارنده چک بخواهد از این مزیت چک استفاده کند و وجه آن را به طور تضامنی از ظهرنویس‌ها نیز مطالبه کند اگر چک در همان مکانی که صادر شده است باید تأدیه گردد.
در این صورت دارنده چک می‌تواند به صادرکننده و هر یک و ظهرنویس‌ها که بخواهد منفرداً یا به چند نفر یا مجتمعاً برای وصول مبلغ چک مراجعه نماید و هر یک از ظهرنویس‌ها در صورت پرداخت مبلغ چک به دارنده حق رجوع به ظهرنویس‌های ماقبل خود دارد. بنابراین اگر دارنده علیه یک یا چند نفر از مسئولین چک (صادرکننده و ظهرنویس‌ها) اقامه دعوا کند. این امر مانع مراجعه به سایر مسئولین نخواهد بود.
اما در صورتی که ظهرنویسی به عنوان ضمانت باشد ضامنی که ضمانت صادرکننده چک و ظهرنویسی را کرده فقط با کسی که ضمانت او را نموده است مسئولیت تضامنی خواهد داشت.
اگر ظهرنویس، ضامن صادرکننده باشد، در این صورت حتی اگر مهلت‌های مذکور رعایت نشده باشد، دارنده می‌تواند متضامناً به صادرکننده و ضامن او مراجعه کند.
اگر ظهرنویسِ ضامن، از یکی از ظهرنویس‌ها ضمانت کرده باشد و در مهلت‌های مذکور از بانک گواهینامه عدم پرداخت اخذ شده باشد، دارنده می‌تواند به ظهرنویس و ضامن او متضامناً مراجعه کند.
اما اگر گواهینامه مذکور در مهلت مقرر اخذ نشود به جهت اینکه ظهرنویس در این صورت مسئول پرداخت وجه چک نیست مسئولیت ضامن او نیز منتفی خواهد بود.
موارد مهمی که باید در مورد ظهر نویسی چگ بدانیم
- اسناد تجاری اسنادی هستند که قابل نقل و انتقال بوده و متضمن دستور پرداخت مبلغ معینی به رؤیت یا به سررسید کوتاه مدت می‌باشند.
- ظهرنویسی باید به امضاء ظهرنویس برسد.
- ممکن است در ظهرنویسی تاریخ و اسم کسی که چک به او انتقال داده می‌شود قید گردد.
- در مواردی که چک در وجه حامل صادر می‌شود در این صورت نقل و انتقال چک بدون نیاز به ظهرنویسی صرفاً با قبض و اقباض صورت می‌گیرد.
- اصولاً ظهرنویسی حاکی از انتقال چک می‌باشد.
- در ظهرنویسی برای وکالت، ظهرنویس قصد انتقال حقوق چک را ندارد بلکه شخص دیگری را برای وصول وجه چک وکیل خود می‌کند.
- گاهی ممکن است شخص ثالثی غیر از دارنده فعلی و منتقل‌الیه ظهر چک را امضاء کنند. این عمل ظهرنویسی برای ضمانت از یکی از مسئولین چک محسوب می‌شود.
- در صورتی که ظهرنویسی برای انتقال باشد، صادرکننده چک و ظهرنویس‌ها در مقابل دارنده مسئولیت تضامنی دارند.
- ضامنی که ضمانت صادرکننده چک و ظهرنویسی را کرده فقط با کسی که ضمانت او را نموده است مسئولیت تضامنی خواهد داشت.
مطالب مشابه
- دیدگاهتان فقط و فقط در رابطه با همین مطلب باشد.
- لطفا از تایپ فینگلیش بپرهیزید. در غیر اینصورت دیدگاه شما بررسی نخواهد شد.
- هدفتان از ارسال دیدگاه تبلیغ یا بک لینک نباشد. در غیر اینصورت دیدگاه حذف می شود.
- به دیگر توهین و اهانت نکنید.
