مرخصی های کارگران مطابق قانون کار
مرخصی یکی از موارد مهم هر توافق و قرارداد شغلی می‌باشد که بایستی برای جلوگیری از بروز اختلاف لازم است در قراردادهای کار به‌صراحت و به‌صورت شفاف به آنها پرداخته شود.
البته قانون کار جمهوری اسلامی ایران قوانین مفصل و جامعی برای مرخصی‌های کارگران و افرادی مشمول قانون کار پیش‌بینی کرده به در این گفتار به‌صورت خلاصه به بیان آنها با ذکر شماره مواد قانونی آنها پرداخته می‌شود.
البته پیش از شروع بحث یادآوری این امر ضروری به نظر می‌رسد که تاریخ استفاده از مرخصی با توافق کارگر و کارفرما تعیین می‌شود . در صورت اختلاف بین کارگر و کارفرما نظر اداره کار و امور اجتماعی محل لازم‌الاجرا است . (ماده 66 قانون کار)
انواع مرخصی و شرح آنها
۱- مرخصی استحقاقی(سالیانه): بر اساس احکامی که در قانون کار آمده است: هر کارگر به ازای یک سال خدمت مستحق استفاده از یک ماه مرخصی استحقاقی با دریافت مزد با احتساب چهار جمعه خواهد بود و سایر روزهای تعطیل جزو ایام مرخصی محسوب نخواهد شد.
برای کار کمتر از یک سال مرخصی مزبور به نسبت مدت کار انجام‌یافته محاسبه می‌شود.(ماده 64 قانون کار)و هر کارگر فقط مجاز است ۹ روز از مرخصی سالیانه خود را ذخیره نماید(ماده 66 قانون کار).
در کارهای سخت و زیان‌آور مدت مرخصی استحقاقی کارگر پنج هفته می‌باشد که حتی‌الامکان می‌بایست در دو نوبت در پایان هر شش ماه مورداستفاده قرار گیرد(ماده 65 قانون کار).
در کارهایی که فرایند تولید به‌صورت زنجیره‌ای باشد، در این صورت جدول چگونگی از مرخصی استحقاقی با توافق کارفرما و کارگران تنظیم و پس از تأیید شورای اسلامی کارگاه با انجمن صنفی کارگران و یا نمایندگان کارگران برای اجرا به کارگران ابلاغ می‌شود. (تبصره ماده 69 قانون کار)
۲- مرخصی حج: هر کارگر در طول مدت خدمت خود می‌تواند برای یک‌بار به‌منظور انجام فریضه حج واجب از یک ماه مرخصی حج برخوردار گردد (ماده 67 قانون کار). چنانچه کارگر دارای ذخیره مرخصی استحقاقی باشد، مرخصی حج از آن کسر و در صورت نبود ذخیره مرخصی استحقاقی، مرخصی به‌عنوان مرخصی بدون حقوق قلمداد می‌گردد. نکته قابل توجه اینکه در مرخصی حج موافقت یا عدم موافقت کارفرما مورد لحاظ واقع نگردیده است.
۳- مرخصی ارفاقی: مدت مرخصی ارفاقی ۳ روز است که بدون کسر از مرخصی استحقاقی در موارد ذیل بدون قید زمانی و سقف به کارگر اعطاء می‌گردد. در زمان ازدواج دائم با رعایت تعدد؛ . در صورت فوت پدر، مادر، فرزند یا فرزندان و همسر یا همسران (ماده 73 قانون کار).
۴- مرخصی تحصیلی: هر کارگر می‌تواند در طول مدت خدمت خود، از دو سال مرخصی تحصیلی برای انجام تحصیل منجر به دریافت مدرک تحصیلی رسمی برخوردار شود. این مدت تا دو سال دیگر قابل تمدید می‌باشد. (م. ۱۶ قانون کار:قرارداد کارگرانی که مطابق این قانون از مرخصی تحصیلی و یا دیگر مرخصی‌های بدون حقوق یا مزد استفاده می‌کنند ، در طول مرخصی و به مدت دو سال به حال تعلیق درمی‌آید)
۵- مرخصی بدون حقوق: هر کارگری در طول مدت اشتغال می‌تواند از دو سال مرخصی بدون حقوق چه به‌صورت متوالی و یا متناوب برخوردار گردد. این مدت قابل تمدید نیست. (ماده ۷۲قانون کار)
۶- مرخصی ساعتی: چنانچه کارگری در طول ایام هفته از مرخصی کمتر از یک روز استفاده نماید به آن مرخصی ساعتی می‌گوییم. مدت مرخصی ساعتی از مرخصی استحقاقی کسر می‌گردد. (ماده 70 قانون کار)
۷- مرخصی استعلاجی: همان‌طور که قبلاً بیان گردید میزان مرخصی استعلاجی حداکثر سه روز می‌باشد. که این سه روز برای هر بار بیماری از میزان مرخصی استحقاقی کارگر کسر نمی‌گردد. چنانچه مدت مرخصی استعلاجی از سه روز بیشتر شود در قالب غرامت از دستمزد در قانون تأمین اجتماعی مورد عمل قرار می‌گیرد.
مدت مرخصی استعلاجی ، با تائید سازمان تأمین اجتماعی ، جزو سوابق کار و بازنشستگی کارگران محسوب خواهد شد .(ماده 74 قانون کار)
۸- مرخصی زایمان : این نوع مرخصی مربوط به کارگران اناث می‌شود که با توجه به‌حکم ماده ۷۶ قانون کار از ۳ ماه مرخصی زایمان قبل و حین و بعد از زایمان برخوردار می‌باشند. در زایمان توأمان ۱۴ روز اضافه می‌شود. استفاده از این مرخصی حتی‌الامکان ۴۵ روز بعد از زایمان می‌باشد.
با توجه به قانون اصلاح ماده 3 قانون ترویج تغذیه با شیر مادر و حمایت از مادران در دوره شیردهی ، مدت ۳ ماه مرخصی شیردهی برای مادرانی که کودکشان را با شیر مادر تغذیه می‌کنند نیز اضافه می‌گردد.
مرخصی روز جهانی کارگر
علاوه بر تمام مرخصی ها و تعطیلات رسمی کشور، بر اساس ماده ۶۳ قانون کار، تمامی کارگران کشورمان در روز ۱۱ اردیبهشت مصادف با روز جهانی کارگر تعطیل هستند و کارگرانی که به دلیلی در این روزدرحال فعالیت شغلی باشند، مشمول اضافه کار روز تعطیل خواهند بود.
در روز ۱۱ اردیبهشت مصادف با روز جهانی کارگر، کارفرمایان حق به کارگیری کارگران خود را ندارند، مگر آنکه کارفرمایان با توافق کارگر مشروط به پرداخت اضافه کاری از نیروی کار خود استفاده کنند.
مطالب مشابه
- دیدگاهتان فقط و فقط در رابطه با همین مطلب باشد.
- لطفا از تایپ فینگلیش بپرهیزید. در غیر اینصورت دیدگاه شما بررسی نخواهد شد.
- هدفتان از ارسال دیدگاه تبلیغ یا بک لینک نباشد. در غیر اینصورت دیدگاه حذف می شود.
- به دیگر توهین و اهانت نکنید.
