مهریه
عقد ازدواج یک امر غیرمالی است و هدف از آن تشکیل زندگی زناشویی است. با این حال عقد نکاح ثمره مالی نیز دارد که عبارت‌اند از مهریه و نفقه‌ای که باید مرد با شرایط قانونی بپردازد. در عقد ازدواج موقت نیز تعیین مهر جزء شرایط اساسی است و نفقه اصولاً به زن پرداخت نمی‌شود مگر اینکه شرط شده باشد مرد نفقه زن را پرداخت نماید.
مهریه عبارت است از: مالی که پس از تراضی زن و شوهر در هنگام عقد نکاح مرد باید به زن بپردازد و ممکن است به صورت عندالمطالبه یا عندالاستطاعه باشد. البته صرف‌نظر از مطالبه زن، تمام مهر بر عهده شوهر مستقر می‌شود اگرچه هنوز نزدیکی بین آنها اتفاق نیفتاده باشد. بدین صورت که زن نسبت به تمام مالی که به عنوان مهر تعیین شده است مالک می‌گردد و تا زمان نزدیکی نسبت به نیمی از مهر مالکیت متزلزل خواهد بود یعنی در صورتی که زن تمام مهر را اخذ کرده باشد و قبل از نزدیکی ازدواج منجر به طلاق شود زن باید نصف مهر را به مرد برگرداند.
انواع مهر:
۱- مهرالسنه: مهرالسنه مهریه همسران و فرزندان پیامبر است که برابر پانصد درهم یا پنجاه دینار است.
۲- مهرالمسمی: عبارت است از مالی که زن و شوهر در زمان عقد نکاح به عنوان مهر تعیین می‌کنند و در نکاح‌نامه ذکر می‌شود.
۳- مهرالمثل: چنانچه در هنگام وقوع ازدواج دائم مهر تعیین نشود زن و شوهر می‌توانند بعد از عقد نیز نوع و مقدار مهریه را تعیین کنند. مهریه چه در زمان عقد تعیین شود چه بعد از عقد و قبل از نزدیکی مهرالمسمی است اما در صورتی که در هنگام وقوع عقد تعیین نشود و بعد از عقد نیز علی‌رغم نزدیکی بین زن و مرد مهر تعیین نگردد زن مستحق مهرالمثل است و برای تعیین مهرالمثل باید وضعیت زن از حیث شرافت خانوادگی و سایر صفات و وضعیت او نسبت به سایر افراد مثل او و نزدیکانش مورد توجه باشد.
۴- مهرالمتعه: ممکن است در ضمن عقد نکاح دائم مهر تعیین نشود و پس از عقد و قبل از نزدیکی و تعیین مهر، مرد زن را طلاق دهد در این صورت مرد مکلف است به زن مهرالمتعه بدهد که برای تعیین مهر المتعه حال مرد از حیث فقیر یا ثروتمند بودن مورد توجه قرار می‌گیرد.
شرایط مالی که به عنوان مهر تعیین می‌شود:
۱- مهر باید مالیت داشته باشد و قابل مالک شدن باشد.
۲- از نظر شرع و قانون قابل نقل و انتقال باشد. بنابراین اموالی را که از نظر شرع قابل نقل و انتقال یا معامله نیست، نمی‌توان به عنوان مهر تعیین کرد.
۳- مالی که به عنوان مهر تعیین می‌شود باید متعلق به مرد باشد بنابراین مال موقوفه و اموال عمومی را نمی‌توان مهر قرار داد همچنین اگر مال شخص دیگری باشد باید آن شخص مهر قرار دادن آن را قبول کند.
۴- لزومی ندارد که مهر مال عین معین باشد. بلکه انجام عمل یا حقوق مالی یا منفعت را نیز می‌توان مهر قرار داد.
آثار عدم تعیین مهر در نکاح دائم و موقت
در عقد نکاح دائم ممکن است تا زمان اولین نزدیکی مهر تعیین نشود که در این حالت زن مستحق مهرالمثل می‌شود. نتیجه اینکه، در عقد ازدواج دائم عدم تعیین مهر خللی به عقد وارد نمی‌کند و موجب بطلان آن نمی‌شود ولی در ازدواج موقت عدم تعیین و ذکر مهر در زمان عقد، ازدواج موقت را باطل می‌کند.
نکاتی در خصوص مهر
۱- به محض وقوع ازدواج زن مالک کل مهر است نه نیمی از آن و می‌تواند تمام آن را مطالبه کند. حال اگر زنی قبل از نزدیکی کل مهر را گرفته باشد و قبل از زناشویی مرد او را طلاق دهد یا دادگاه حکم طلاق او را صادر کند به تقاضای مرد باید زن نصف مهر را مسترد کند. به عبارت دیگر نصف شدن مهر در صورتی است که زن قبل از نزدیکی طلاق بگیرد.
۲- در صورتی که زن قبل از مطالبه مهریه فوت کند مهریه زن جزء دارایی او است و ورثه او می‌تواند آن را از شوهر مطالبه کند. جالب اینکه خود مرد نیز جزو وراث است و در صورتی که زن فرزند داشته باشد یک چهارم و در صورتی که فرزند نداشته باشد می‌تواند یک دوم مهر را به ارث ببرد. در این حالت به اصطلاح حقوقی مالک مافی‌الذمه می‌شود. یعنی مالک مالی می‌شود که بدهکار است و در تقسیم ترکه آن قسمت از بدهی که مالک شده است نمی‌پردازد.
۳- در صورتی که زن نصف مهریه خود را ببخشد یا آن را به شوهر ابراء کند نیم دیگر را می‌تواند از شوهر خود مطالبه کند.
۴- در صورتی که مهر وجه رایج کشور تعیین شده باشد، در زمان مطالبه با توجه به شاخص سالانه بانک مرکزی محاسبه و از شوهر اخذ می‌شود. مثلاً شخصی که در سال ۱۳۵۰ با مهریه ۵۰۰۰ هزار ریال ازدواج کرده است و در سال ۱۳۹۸ مهر مورد مطالبه قرار گیرد مرد محکوم به پرداخت مبلغ ۲۸۶/۸۳۹/۱۲ ریال خواهد شد.
۵- در موردی که مهر سکه بهار آزادی است، زن هر تعداد از مهر را مطالبه کند شوهر محکوم به پرداخت سکه می‌شود و اگر پرداخت آن ممکن نشود باید قیمت زمان پرداخت را بپردازد.
۶- نکته مهم‌تر اینکه طبق قانون اگر مردی که علی‌رغم مطالبه مهریه و توان مالی از پرداخت امتناع کند تا زمان پرداخت زندانی می‌شود. در قوانین قبل در مورد حبس ناشی از این امتناع محدودیتی مشخص نشده بود و تا پرداخت آخرین سکه مرد زندانی می‌شد اما طبق قوانین جدید اگر میزان مهر بیش از ۱۱۰ سکه باشد مرد نسبت به تعداد ۱۱۰ عدد سکه قابل بازداشت کردن است و بابت مابقی آزاد می‌شود. البته این بدان معنا نیست مرد بتواند مابقی را نپردازد. در این صورت زن می‌تواند مابقی مهر را از اموال مرد وصول کند.
- در ازدواج موقت تعیین مهر جزء شرایط اساسی عقد است.
- در ازدواج موقت نفقه اصولاً به زن پرداخت نمی‌شود مگر اینکه شرط شده باشد مرد نفقه زن را پرداخت نماید.
- مهریه عبارت است از: مالی که پس از تراضی زن و شوهر در هنگام عقد نکاح مرد باید به زن بپردازد.
- زن نسبت به تمام مالی که به عنوان مهر تعیین شده است مالک می‌گردد و تا زمان نزدیکی نسبت به نیمی از مهر مالکیت متزلزل خواهد بود.
- در صورت پرداخت مهر اگر قبل از نزدیکی ازدواج منجر به طلاق شود زن باید نصف مهر را به مرد برگرداند.
- مهر باید مالیت داشته باشد و قابل مالک شدن باشد.
- در عقد ازدواج دائم عدم تعیین مهر خللی به عقد وارد نمی‌کند.
- به محض وقوع ازدواج زن مالک کل مهر است.
- در صورتی که زن قبل از مطالبه مهریه فوت کند مهریه زن جزء دارایی او است و ورثه او می‌تواند آن را از شوهر مطالبه کند.
- مرد نسبت به تعداد ۱۱۰ عدد سکه قابل بازداشت کردن است.
مطالب مشابه
- دیدگاهتان فقط و فقط در رابطه با همین مطلب باشد.
- لطفا از تایپ فینگلیش بپرهیزید. در غیر اینصورت دیدگاه شما بررسی نخواهد شد.
- هدفتان از ارسال دیدگاه تبلیغ یا بک لینک نباشد. در غیر اینصورت دیدگاه حذف می شود.
- به دیگر توهین و اهانت نکنید.
