( تمکین )
نفقه زوجه
با وقوع عقد ازدواج و شروع رابطه زوجیت حقوق و تکالیف زن و مرد در مقابل همدیگر برقرار می‌شود و زوجین مادامی که این رابطه به هر ترتیبی منحل نشده است مکلف به انجام تکالیف و رعایت حقوق همدیگر هستند. از جمله آثار مالی رابطه زوجیت حق قانونی زن در استحقاق نفقه و تکلیف شوهر در پرداخت آن می‌باشد که در ازدواج دائم به محض وقوع عقد ازدواج و در صورتی که مانع قانونی نباشد و در ازدواج موقت در صورت شرط ضمن عقد یا پس از آن نفقه بر عهده شوهر است.
نفقه عبارت است از همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن، لباس، غذا، اثاث منزل و هزینه‌های درمانی و بهداشتی و خادم در صورت عادت یا احتیاج به واسطه نقصان یا بیماری. معیار مطابقت نفقه با وضعیت زن، شئونات خانوادگی زن (منظور خانواده‌ای که با شوهر تشکیل داده است)، عرف و عادت همشهری‌ها و وضع مالی مرد می‌باشد. همچنین باید متذکر شد که اقلامی که در مورد نفقه گفته شد نمونه و مثال است و براساس عرف و عادت و زمان، شوهر به عنوان رئیس خانواده مکلف به تأمین معاش خانواده است. زن نیز در مقابل استحقاق نفقه مکلف است از شوهر خود تمکین نماید به عبارت دیگر تکلیف مرد به دادن نفقه موکول به تمکین زن از او است. بنابراین هرگاه زن بدون مانع مشروع از ادای وظایف زوجیت (تمیکن عام و خاص) مستحق نفقه نخواهد بود. از جمله موارد قانونی که زن می‌تواند علی‌رغم عدم تمکین از شوهر خود نفقه بگیرد عبارت است از:
۱- اصولاً زن باید در منزلی که شوهر تعیین می‌کند سکونت نماید مگر اینکه بودن زن با شوهر در یک منزل متضمن ضرر بدنی یا مالی یا شرافتی برای زن باشد و یا اینکه محل زندگی متناسب با شئون زن نباشد که در این مورد با اثبات در دادگاه زن می‌تواند مسکن جداگانه داشته باشد.
۲- مرد نمی‌تواند زن را مجبور به زندگی با همسر دومش بکند و در صورت امتناع ناشزه (نافرمان) محسوب نمی‌شود.
۳- اگر زن تمکین از شوهر را منوط به گرفتن تمام مهریه خود سازد در این مورد نیز زن ناشزه محسوب نمی‌شود اما اگر قبل از اخذ مهریه از شوهر به اختیار خود حتی یک بار با شوهر خود زناشویی کند دیگر نمی‌تواند تمکین از شوهر را منوط به گرفتن تمام مهریه خود بکند و در صورت عدم تمکین ناشزه محسوب می‌گردد.
با طلاق و فسخ عقد ازدواج زندگی مشترک منحل می‌شوند و زن و مرد نسبت به همدیگر غریبه می‌شوند و از زمانی که صیغه طلاق جاری می‌گردد و زوجین از جهت زوجیت در مقابل همدیگر حق و تکلیفی نخواهند داشت. به استثنای طلاقی که از نوع رجعی است زیرا در این نوع از طلاق مرد می‌تواند در زمان عده به زن مطلقه خود رجوع کرده و زندگی مشترک مجدداً شروع شود. پس در زمان عده در حکم زن و شوهر هستند و اغلب آثار رابطه زوجیت و حقوق و تکالیف متقابل برقرار است و زن در این مدت مستحق نفقه است. اگرچه زناشویی در این مدت منوط به رجوع مرد می‌باشد. البته در زمان عده به شرطی زن مطلقه مستحق نفقه است که طلاق در حال نشوز زن واقع نشده باشد. یعنی در زمانی که به علت عدم تمکین طلاق داده شده است اگر طلاق رجعی هم باشد نفقه در مدت عده به عهده شوهر نیست.
نفقه همسر موقت
در ازدواج موقت زن حق نفقه ندارد مگر اینکه شرط شده یا آنکه عقد مبنی بر آن جاری شده باشد. در مورد ازدواج موقت نفقه از آثار رابطه زوجیت نیست و براقراری آن با تراضی طرفین تعهد قراردادی است و طرفین می‌توانند ضمن عقد یا پس از آن شرط نمایند که زوج نفقه زن را بپردازد.
همچنین اگر هدف از ازدواج تأمین مخارج زندگی زوجه باشد در این مورد چون مبنای ازدواج نفقه بوده است، همسر موقت مستحق نفقه خواهد بود و چنانچه زوج از پرداخت نفقه امتناع کند زوجه موقت می‌تواند با مراجعه به مرجع قضایی زوج را ملزم به پرداخت نفقه کند. در صورتی که الزام ممکن نگردد می‌تواند از مرجع قضایی تقاضای الزام زوج به بذل مدت را بنماید.
نکات مهم
۱- نفقه گذشته زن دینی است بر عهده شوهر که زن می‌تواند آن را مطالبه کند.
۲- زن در صورت عدم پرداخت نفقه می‌تواند از دادگاه تعیین نفقه جاریه و آینده و الزام شوهر به پرداخت آن را بخواهد.
۳- در طلاق بائن زن مطلقه حق دریافت نفقه ندارد.
۴- اگر شوهر فوت کند در ایام عده وفات که چهار ماه و ده روز است مخارج زندگی زوجه در صورت مطالبه از اموال خویشاوندانی که پرداخت نفقه به عهده آنها است در صورت عدم پرداخت تأمین می‌گردد.
۵- زن در مطالبه نفقه خود نسبت به سایر خویشاوندانی که مستحق دریافت نفقه از شوهرش هستند حق تقدم دارد.
۶- زن اگرچه توانگر و دارا باشد مستحق نفقه خواهد بود.
۷- حق نفقه در ازدواج دائم قابل اسقاط نیست و اگر زوجین در ضمن عقد یا پس از آن توافق نمایند نفقه به زن تعلق نگیرد، شرط و توافق فاقد اعتبار قانونی بوده و زوجه مکلف به پرداخت نفقه است.
۸- اگر نفقه ممعوقه زن کمتر از بیست میلیون تومان باشد رسیدگی به دعوای نفقه در صلاحیت شورای حل اختلاف خواهد بود.
جملات کلیدی:
- در ازدواج دائم به محض وقوع عقد ازدواج و در صورتی که مانع قانونی نباشد و در ازدواج موقت در صورت شرط ضمن عقد یا پس از آن نفقه بر عهده شوهر است.
- نفقه عبارت است از همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن.
- مرد نمی‌تواند زن را مجبور به زندگی با همسر دومش بکند و در صورت امتناع ناشزه (نافرمان) محسوب نمی‌شود.
- پرداخت نفقه منوط به تمکین زن از شوهر است ولی تمکین زن منوط به پرداخت نفقه نیست.
- نفقه گذشته زن دینی است بر عهده شوهر که زن می‌تواند آن را مطالبه کند.
- در طلاق بائن زن مطلقه حق دریافت نفقه ندارد.
مطالب مشابه
- دیدگاهتان فقط و فقط در رابطه با همین مطلب باشد.
- لطفا از تایپ فینگلیش بپرهیزید. در غیر اینصورت دیدگاه شما بررسی نخواهد شد.
- هدفتان از ارسال دیدگاه تبلیغ یا بک لینک نباشد. در غیر اینصورت دیدگاه حذف می شود.
- به دیگر توهین و اهانت نکنید.
