در ماده 90 از آیین نامه اجرایی قانون امور گمرک (ی) در رابطه با عوامل رافع مسئولیت این گونه تصریح شده است:
- در مواردی که فقدان و خسارت دیدگی کالا بر اثر سوانح غیر متقربه طبیعی بودن باشد؛
- هر گاه هنگام ارزیابی یا توزین و صورت برداری و نمونه برداری با حضور مباشرت صاحب کالا و یا نماینده او خساراتی به کالا وارد شود؛
- هرگاه خسارت یا فقدان در اثنای حمل کالا از وسایل نقلیه به اماکن گمرکی قبل از تحویل شدن کالا از طرف طرف متصدیان حمل به گمرک یا بندر اتفاق افتاده باشد، در این گونه موارد اداره گمرک غرامتی به صاحبان کالا نخواهد داد.»
همان طور که مشاهده می‌شود در این ماده برخی عوامل رافع مسئولیت ناشی از فعالیت‌های گمرکی مشخص شده است که گمرک در اثر این اتفاقات هیچ خسارتی را نسبت به شخص زیاندیده پرداخت نمی‌کند. از این ماده می‌توان به عنوان یکی از عوامل رافع مسئولیت نام برد. با این حال در قانون امور گمرکی برخی مصادیق عوامل رافع مسئولیت مشخص شده است که به سبب آنها گمرک از پرداخت خسارت به صاحب کالا معاف می‌باشد:
1- آتش سوزی، انفجار و اشتعال: این خطرات اجباراً مشمول مقررات بیمه بوده و طبق ماده 45 قانون امر گمرکی، گمرک مکلف است کالای موجود در گمرک و بین راهی ترانزیت داخلی اداری را از هنگام تحویل گرفتن (گواهی تخلیه) تا زمان تحویل دادن به صاحب کالا یا نماینده او بیمه کرده و حق بیمه متعلق را در موقع ترخیص کالا از صاحبان آن وصول نماید.
2- قوه قهریه (فورس ماژور): موارد قوه قهریه شامل سیل، زلزله، آتش فشانی، جنگ و آشوب (سوانح غیرمترقبه طبیعی) می‌باشد.
3- خسارت ناشی از کیفیت خود کالا: مانند استفاده از الیاف در حال پوسیدگی در نسج پارچه و یا روغن موتور نامرغوب باعث خسارت، موتور وسیله نقلیه.
4- بسته بندی نامناسب کالا نسبت به وزن و حمل و نقل و نوع جنس کالا: مانند موارد استفاده از کارتن برای حمل شیشه جام به جای صندوق چونی متناسب.
5- هرگاه هنگام ارزیابی یا توزین و صورت برداری و نمونه برداری با حضور و مباشرت صاحب کالا یا نماینده او خسارتی به کالا وارد شود.
6- چناچه خسارت وارده به کالا، در خلال حمل ترانزیت داخلی شخصی باشد.
7- هرگاه خسارت یا فقدان در اثنای حمل کالا از وسایل نقلیه به اماکن گمرکی قبل از تحویل شدن کالا از طرف متصدیان حمل به گمرک یا بندر اتفاق افتاده باشد.
8- در مورد کالای فاسد شدنی یا کالایی که نگهداریش ایجاد خطر می‌کند: مانند کبریت، باروت، سوخت مایع و… یا کالاهایی که نگهداریش ایجاد هزینه نامتعارف می‌کند مثل حیوانات. در این مورد صاحب کالا یا نماینده قانونی بایستی پس از تخلیه کالا با احراز شرایط نسبت به ترخیص آن اقدام نماید و گرنه گمرک یا بندر هیچ گونه مسئولیتی در قبال ضایع یا فاسد شدن یا نگهداری آنها نخواهد داشت. ضمناً گمرک می‌تواند از پذیرفتن کالایی که طبعاً باید در سردخانه نگهداری شود و بلافاصله ترخیص نشود در اماکن گمرکی خودداری نماید. در این صورت موسسه حمل و نقل مربوط مکلف است کالا را اعاده و یا به مسئولیت خود و رعایت سایر مقررات، تحت مراقبت گمرک به سردخانه انتقال دهد.
9- خسارات وارده به کالا به دلیل توقیف آن از طرف مقامات صالح به هر عنوان: در صورتی که گمرک ایران یا سازمان بنادر و کشتیرانی بخواهند اماکن و انبارهای ملکی خود را به اشخاص یا شرکت‌ها یا مؤسسات خصوصی جهت ایجاد انبارهای عمومی رسمی یا سردخانه یا انبار اختصاصی به اجاره واگذار نموده و در مدت توقف کالا در این انبارها، کالایی مفقود یا خسارتی به آن وارد آید، گمرک یا سازمان بنادر هیچ گونه مسئولیتی در پرداخت غرامت فقدان یا خسارت به صاحبان کالا نخواهند داشت. حکم بند 11 در خصوص کالای گمرک نشده موجود در انبارهای عمومی رسمی یا سردخانه‌ها یا انبارهای اختصاصی با هم همچنین حمل یک سره یا ترانزیت داخلی شخصی، از باب فقدان یا آسیب دیدگی کالا در مهلت توقف قانونی، متوجه گمرک نیست و صاحب کالا مضافاً مکلف است در صورت فقدان یا کاهش یا آسیب دیدگی کالا در موارد مزبور، کلیه حقوق ورودی مربوط را به طور کامل نیز بپردازد.
- در مواردی مانند آتش سوزی، انفجار و اشتعال، قوه قهریه، خسارت ناشی از کیفیت خود کالا، بسته بندی نامناسب کالا و مواردی از این قبیل گمرک دارای مسئولیت جهت جبران خسارت نمی‌باشد.
- گمرک می‌تواند از پذیرفتن کالایی که باید در سردخانه نگهداری شود و بلافاصله ترخیص نشود در اماکن گمرکی خودداری نماید.
مطالب مشابه
- دیدگاهتان فقط و فقط در رابطه با همین مطلب باشد.
- لطفا از تایپ فینگلیش بپرهیزید. در غیر اینصورت دیدگاه شما بررسی نخواهد شد.
- هدفتان از ارسال دیدگاه تبلیغ یا بک لینک نباشد. در غیر اینصورت دیدگاه حذف می شود.
- به دیگر توهین و اهانت نکنید.
