تفاوت خلع ید و تخلیه ید:
تعریف خلع ید:
هرگاه ملکی (مالی غیرمنقول) که اعم از باغ، خانه، مغازه که دارای سند رسمی است، به‌صورت غیرقانونی در تصرف کسی دیگر باشد، کسی که سند مالکیت رسمی به نام او صادرشده است می‌تواند، دعوای خلع ید را به‌طرف متصرف غیرقانونی مطرح کند.
همچنان مالکین مشاعی که ملک بلا تصرف دارند، سایر مالکینی که ملک در تصرف آن‌ها نیست می‌توانند درخواست خلع ید ملک مشاعی را به طرفیت کسانی که ملک را در تصرف دارند اقامه دعوا کنند. این موضوع از ماده 43 قانون اجرای احکام مدنی سال 1356 برداشت می‌شود که این امر ممکن است.
ماده 43 قانون اجرای احکام مدنی دراین‌باره مقرر می‌دارد”در مواردی که حکم خلع ید علیه متصرف ملک مشاع به نفع مالک قسمتی از آن صادرشده باشد، از تمام ملک خلع ید می‌شود؛ ولی تصرف محکوم‌له در ملک خلع ید شده مشمول مقررات املاک مشاعی است”.
منظور از قسمت آخر این ماده در مورد مقررات املاک مشاعی عمدتاً مواد 576 و582 قانون مدنی است که تصرف هر شریک در ملک مشاع را منوط به اذن سایر شرکا دانسته و در صورت نبود اذن، متصرف ضامن است. بنابراین محکوم‌له در دعوای خلع ید -به مـعـنـای اخـص- در مـلک مشاع هنگامی می‌تواند تقاضای تحویل ملک متنازع‌فیه را به خود نماید که از سایر شرکا اذن داشته باشد.
دعوای خلع ید دارای چهار رکن اصلی است که عبارت است از:
مالکیت رسمی مالک، غیرمنقول بودن مال مورد تصرف، احراز تصرف خوانده بر ملک، غیرقانونی بودن تصرف متصرف که در صورت احراز این چهار رکن، دادگاه مبادرت به صدور رأی خلع ید خواهد کرد.
دعوی خلع ید در دعوی اموال غیرمنقول مالی تلقی گردیده و ازنظر پرداخت هزینه دادرسی بر مبنای ارزش معاملاتی املاک در هر منطقه عمل می‌شود و اختلاف و یا عدم اختلاف در مالکیت تأثیری ندارد.
بنابراین منشأ دعوای خلع ید غصب است و هیچ قراردادی بین مالک و متصرف وجود ندارد.
مرجع صالح برای رسیدگی :مرجع صالح برای رسیدگی به دعوای خلع ید، دادگاه محل وقوع ملک است.
تعریف تخلیه ید:
تخلیه ید دعوایی کسی است که مالک، ملک خود اعم از اینکه منقول باشد یا غیرمنقول، را با مجوز و اذن به فرد دیگری می‌سپارد و بعدازآن به هر دلیلی مانند انصراف یا اتمام زمان قرارداد متصرف حاضر به تحویل مال نیست و مالک از دادگاه تحصیل مال خود را می‌خواهد. البته برای طرح دعوای تخلیه ید الزاماً نیازمند مالک بودن نیستیم و همین‌که دارای اذن نیز باشیم کفایت می‌کند. تخلیه ید معمولاً در مورد دعاوی مالک و مستأجر مطرح می‌شود.
در صورتی در که در زمان طرح دعوا دعوای خلع ید و تخلیه ید با یکدیگر اشتباه گرفته شوند و بجای یکدیگر بکار روند، نتیجه جز صدور قرار عدم استماع دعوا از جانب دادگاه و از بین رفتن هزینه دادرسی ندارد.
به‌طورکلی تفاوت دعوای تخلیه ید با خلع ید در این موضوع است که دعوای تخلیه ید زمانی قابلیت طرح دارد که متصرف (خوانده)مأذون بوده است یعنی با اذن مالکانه یا قانونی و شرعی شروع‌شده و به‌اصطلاح مسبوق به اذن است اما در حال حاضر دارای چنین اذنی نیست اما در دعوای خلع ید ،اذنی در کار نیست و شروع تصرف غاصبانه است.
بااین‌حال، در رویه عملی محاکم ، دعوای تخلیه زمانی به کار می‌رود که متصرف با انعقاد عقد اجاره ملکی را در تصرف گرفته و در زمان انقضای مدت عقد اجاره یا انحلال آن ، مالک بخواهد عین مستاجره (مال مورد اجاره را) را از ید مستأجر خارج کند ، بدین ترتیب دعوای تخلیه برای مستاجر از مورد اجاره اختصاص یافته است.
مطالب مشابه
- دیدگاهتان فقط و فقط در رابطه با همین مطلب باشد.
- لطفا از تایپ فینگلیش بپرهیزید. در غیر اینصورت دیدگاه شما بررسی نخواهد شد.
- هدفتان از ارسال دیدگاه تبلیغ یا بک لینک نباشد. در غیر اینصورت دیدگاه حذف می شود.
- به دیگر توهین و اهانت نکنید.
