جهیزیه و استرداد آن:
آیا تهیه جهیزیه به عهده زوجه است؟؟
برای پاسخ به این سوال و پر داختن به مسئله جهیزیه در ابتدا تعریفی از ان را ارائه میدهیم
جهیزیه به اموال منقولی میگویند که در قانون مدنی تحت عنوان نفقه از ان یاد شده است دلیل انکه جهیزیه را جزء نفقه محسوب مینماییم ان است که نفقه به عبارت ساده تهیه وسایل ضروری و مهم زندگی مشترک برای ایجاد اسایش و رفاه برای زن و فرزندان خانواده است که البته نفقه مفهوم گسترده تری دارد که شامل خوراک پوشاک مسکن و وسایل ضروری زندگی وغیره میباشد اما جهیزیه صرفا شامل وسائل و اقلام ضروری زندگی است
همانطور که میدانید در جامعه ی ما تهیه جهیزیه برعهده زوجه و خانواده او میباشد و صرفا طبق عادات و رسوم معمولا چند قلم از اقلام سنگین جهیزیه توسط زوج تهیه میشود که تعداد این اقلام در هر شهر و طبق عادات و رسوم هرخانواده متفاوت است (ممکن است بعضی خانواده ها تهیه 3 یا 4 یا 5 قلم را از زوج انتظار داشته باشند که این مسئله توافقی است)جالب است بدانید در قانون مدنی برخلاف عادات و رسوم و عرف معمول در جامعه تهیه جهیزیه بر عهده زوج است نه زوجه و همانطور که در فوق به ان پرداختیم جهیزیه نوعی نفقه و تهیه اقلام و وسائل ضروری زندگی با مرد خانواده میباشد در ماده 1107 قانون مدنی نیز صراحتا این نکته را یاداور میگردد.
حال که در جامعه ما روش بدینصورت است که زوجه اقلامی که وظیفه او نیست تهیه کرده و وارد زندگی مشترک مینماید باید بدانیم که این اقلام دست مرد امانت است درنتیجه زوجه در هر زمان که اراده میکند میتواتند این اقلام خود را مسترد و یا به عبارت عامیانه پس بگیرد.البته نیازممد یکسری اقدامات تخصصی و قانونی است که باید در رابطه با انها با وکلای مجرب و با سابقه حتما مشورت نماید اما باور اشتباه دیگری که امروزه در جامعه حاکم است ان است که زن فقط درصورت طلاق میتواند جهیزیه خود را از خانه شوهر جمع کند به عبارتی مسترد کنددر صورتی که چنین نیست زوجه چه قبل از طلاق و در ادامه زندگی مشترک و چه بعد از طلاق و چه در حین طلاق گرفتن میتواند بصورت قانونی برای استرداد جهیزیه خود اقدام نماید.
ذکر سرویس طلا و نقره در لیست سیاهه:
ذکر طلاجات و سرویس های ان در لیست سیاهه جهیزیه ،خروج موضوعی دادرد بدان معنی طلا مخصوص زوجه است ولی جهییزیه اقلامی است که برای زندگی مشترک مورد استفاده قرار میگیرد بنابراین ذکر ان در لیست سیاهه موجب تکلیف برای مرد به استرداد انها نمیشود چرا که فرض میششد بدلیل انکه طلا مخصوص زوجه است درنتیجه در ید خود زوجه میباشد و امضای زوج و شهودش بر زیر لیست جهیزیه نمیتواند تکلیفی به پرداخت طلا برای زوج ایجاد نماید و اگر زوجه مدعی فروختت طلاها توسط زوج و یا هرگونه ادعایی میضشود باید در دادسرا و دادگاه صالح نسبت به ان شکواییه و یا دادخواست جداگانه مطرح نماید.
زمانی که زوجه جهیزیه خود را می اورد نکته ای که باید به ان دقت نظر نماید ان است که بهتر است یک لیست (در حقوق از ان به نام لیست سیاهه اقلام جهیزیه یاد میشود )از تمام اقلام اورده شده با ذکر جزئیات ،تهیه نموده بصورتیکه رنگ و اندازه و تمام خصوصیات مربوط به هر قلم جنس کاملا بیان شده باشد توجه فرمایید درصورت عدم ذکر هر کدام از اجناس در لیست فوق،شما نمیتوانید آن را جزء اقلام اورده شده محسوب نموده و به راحتی ان را مسترد نمایید مگر انکه به روش های دیگر بتوانید ثابت کرده و برای مسترد نمودن انها اقدام قضایی دیگری کنید بدین صورت که دو روش دیگر برای بازپس گرفتن اقلام جهیزیه موجود است که احدی از انها نگاهداری فاکتورهای خرید اقلام و سپس ارائه انها به مرجع قضایی جهت اثبات مالکیت زوجه در زمان لازم است و یا اگر زوج قسمتی از جهیزیه را تهیه نموده انصاف است که در سیاهه به این موارد نیز اشاره شود ولی درصورتی که در لیست سیاهه این اقلام ذکر نگردید زوج نیز باید فاکتورهای خرید خود را نگاهداری نماید و در زمان لازم برای اثبات مالکیت خود به دادگاه ارائه نماید.گاهی شهروندان عزیز سوال میپرسند که در صورتی که لیست جهیزیه تهیه نگردید و فاکتورها را هم به هردلیلی نتوانستیم نگاه داریم باید چه کنیم؟ پاسخ این است که شما باید استشهادیه ای تهیه نموده و در ان اقلام را با همان جزئیاتی که در فوق ذکر نمودیم بیان کرده و شهود شهادت دهند که این اقلام را شما تهیه فرمودید که معمولا در چنین مواردی باید علاوه بر ارائه استشهادیه ، پرینت حساب خود در آن زمان را هم به محاکم ارائه دهید و معمولا بعضی از شعب اقدام به استعلام از مغازه هایی که شما اقلام را از آنجا خرید نمودید نیز مینمایند اگر بخواهیم به بحث لیست سیاهه بپردازیم باید اضافه نماییم که پس از تهیه لیست دو نفر شاهد مرد باید ان را امضا و حتی الامکان اثر انگشت بزنند بهتر است که یک نفر از خانواده زوج و یک نفر از خانواده زوجه بعنوان شاهد سیاهه را امضا نموده و یا اثر انگشت خود را درج نمایند تفاوتی نمیکند اگر تعداد شهود بیشتر هم باشد اما کمتر از دو نفر نباید نباشد و نکته مهم انکه خود عروس و داماد هم باید این لیست را حتما امضا نمایند و اگر امضا نکنند این لیست هیچگونه اعتباری ندارد.
نکته دیگر ان است که زوجه صرفا میتواند تقاضای استرداد اقلامی را نماید که بعد از زندگی مشترک این اقلام باقی مانده باشند مثلا فرض بفرمایید زوجه برای زندگی مشترک یک اتو ی لباس خریداری کرده است که بعد از استفاده از ان در زندگی مشترک اکنون خراب و فرسوده شده است ایا زوجه میتواند از دادگاه بخواهد که این اقلام باید سالم تحویل زوجه گردد؟پاسخ این است که اگر زوجه بتوتند اثبات نماید که زوج از روی عمد این قلم جنس ذکر شده را تخریب نموده بله میتوان زوج را به تعمیر و یا تهیه نسخه سالم ان و یا قیمت ان اجبار نمود و درصورت عدم اثبات زوج تکلیفی به تعمیر یا خرید نوع سالم ان و یا پرداخت قیمت ان ندارد چرا که عرفا بعد از خرید و استفاده یکسری از اقلام فرسوده و از کارافتاده میشوند و این اقلام در زندگی مشترک توسط هرد و نفر استفاده شده است نه فقط زوج در نتیجه خرابی و یا ازکارافتادگی یکسری از اقلام تکلیفی برای زوج ایجاد نمینماید.
اقدامات قانونی و قضایی لازم جهت استرداد جهیزیه:
اولین قدم: ارسال اظهارنامه:
اگر زوجه بخواهد اقلام تهیه نموده را مسترد نماید در اولین قدم باید با مشورت از وکلای برجسته و متخصص در این زمینه اظهارنامه ای تهیه و برای زوج ارسال نماید که در این سایت نمونه ای از اظهارنامه با نوشتار ساده را قرار داده ایم با این مضمون که :
نمونه اظهارنامه استرداد جهیزیه:
مخاطب محترم همانطور که مستحضرید بنده در تاریخ فلان در دفترخانه فلان به عقد دائم شما درامدم و این اقلام را طبق لیست سیاهه یا طبق استشهادیه یا فاکتورها در تاریخ مشخص برای زندگی مشترک تهیه نمودم و تاکنون در منزل مشترک بصورت امانی در اختیار شما قراردادم . از تاریخ ابلاغ این اظهارنامه تا یک هفته به شما فرصت خواهم داد که اقلام را مسترد نمایید و الا اقدام قضایی برای استرداد جهیزیه صورت خواهد گرفت.
دومین قدم لازم:دادخواست تامین خواسته(اقدام احتیاطی)
البته این اقدام همیشه نیاز نیست گاهی طرفین با توافق این مسائل را حل نموده و اقلام را برای زوجه ارسال مینماید و اختلافی در بین نیست ولیکن درصورت عدم توافق مواردی پیش می اید که زوج برای بروز مخالفت خود دست به تخریب جهیزیه میزند باید در نظر داشت که درصورتی که زوجه بتواند این تقصیر و عمد زوج را اثبات کند میتواند از لحاظ حقوقی قیمت این اقلام را مطالبه نماید که نیازمند تقدیم دادخواست جداگانه به مراجع قضایی صالح میباشد.البته قانونگذار روشی برای جلوگیری از تخریب و نابودی اقلام پیش از استرداد انها پیش بینی نموده که تحت عنوان دادخواست تامین خواسته در محاکم قضایی شناخته میشود بدین معنی که با این دادخواست، زوجه از مرجع قضایی رسیدگی کننده میخواهد که قبل از هرگونه تصمیم گیری درخصوص استرداد جهیزیه ابتدا این اقلام را تحویل امینی از طرف زوجه دهد تا از تخریب ان جلوگیری شود که باید بدانیم که صدور این قرار نیازمند پرداخت مبلغی مشخص میباشد که معمولا درصدی از مبلغ جهیزیه است و میزان ان را قاضی محترم شعبه مشخص مینماید و پرونده بصورت موقتی به اجرای احکام ارسال شده و با نامه ای از این مرجع شما میتوانید با مراجعه به کلانتری نزدیک منزل و همراهی مامور کلانتری اقلام را طبق لیست یا استشهادیه یا طبق فاکتورهای ارائه شده جمع و بسته بندی نموده و تحویل امینی میشود که از طرف خانواده زوجه است و زوج ان فرد را قبول داشته باشد درصورت عدم توافق مامور کلانتری همراه خود اقدام به تعیین امین مینماید. برای تعیین امین شرایطی در قانون ذکر شده است.
قدم سوم: تهیه دادخواست استرداد جهیزیه:
پس از انجام موارد فوق ،زوجه برای مطالبه و مسترد نمودن جهیزیه خود، باید دادخواستی با عنوان استرداد جهیزیه تهیه و به مرجع قضایی صالح ارسال دارد توجه داشته باشید که مرجع صالح برای رسیدگی به امور خانواده که بطور مثال در این مقاله استرداد جهیزیه است دادگاه خانواده ای است که نزدیک منزل مشترک میباشد.
سوالات پرتکراری که که ذهن اکثر عموم جامعه را مشغول نموده است:
1) ایا راه قانونی برای اعتراض به لیست سیاهه وجود دارد یا خیر؟
باید بگوییم که بله در صورت عدم توافق نسبت به استرداد جهیزیه، زوج میتواند به این لیست اعتراض نماید و مدارک اعتراض و خرید و تهیه اقلام خود را به شعبه رسیدگی کننده ارائه دهد و اگر در این مدتی که اقلام در دست امین است اقلام کم شده و یا هر اسیبی ببیند ،زوج میتواند خسارات را از امین مطالبه نماید.
2)فرض کنید بدون هیچگونه اختلافی زوجه فوت نماید ایا تکلیف زوج به مسترد نمودن جهیزیه ساقط میشود؟
خیر در اینصورت ورثه زوجه میتوانند با تقدیم دادخواست و ارائه مدارک لازم ،جهیزیه را از زوج مطالبه بنمایند و دقیقا نقش زوجه را در این دعوای حقوقی به عنوان خواهان ایفا نمایند و حتی اگر زوجه در اثنای دعوای استرداد جهیزیه فوت نماید ورثه دعوا را ادامه داده که البته مستلزم صدور گواهی حصر وراثت از مراجع صالح میباشد.
3)بعضی اقایان گاهی سوال مینمایند که اگر همسرم تمام وسایل خانه را جمع کرد و به منزل پدری رفت ما باید چه اقداماتی انجام دهیم؟
در چنین مواردی ما به شما توصیه میکنیم که با نصب اپلیکیشن عدلینو و خرید بسته با قیمت های کاملا مناسب با وکلای برجسته و متخصص ارتباط گرفته و با انها مشورت و یا از انها در امور حقوقی خود به عنوان وکیل بهره جویید. اگر زوجه اقلام جهیزیه را با خود به خانه پدری یا هر مکان دیگری غیر از منزل مشترک برد نیاز است که شما دعوای الزام به تمکین را مطرح نموده و نبود زوجه بر سر خانه و زندگی خود را قبل از هرچیز اثبات نمایید چرا که ممکن است زوجه اقلام را باخود برده و انهارا تخریب نماید و بعد از مدتی انها را به خانه برگردانده یا برنگرداند و پس ازان دادخواست استرداد جهیزیه دهد و شما را گرفتار کند پس قبل از اقدام به هر کاری به متخصص ان رجوع کنید تخصص ما حل مسایل حقوقی شما به بهترین روش ممکن است.
4)اگر زوج بصورت پنهانی وسایل خانه را بفروشد و یا از خانه با هر هدفی خارج نماید و دیگر برنگرداند چه اقدامی میتوان انجام داد؟
در چنین مواردی زوجه میتواند با مشورت با وکیل خود، دعوای کیفری خیانت در امانت را مطرح نماید.
5)از دیگر سوالات ان است که استرداد جهیزیه چه مقدار زمان بر است ؟
باید به عرضتان برسانیم که تا قبل از انکه ویروس کرونا در جامعه رخنه نماید معمولا دعاوی چه حقوقی و چه کیفری یا ثبتی با سرعت بیشتری پیش میرفت ولیکن جلو رفتن اینگونه دعاوی امروزه بدلیل این ویروس منحوس کمی زمان بر شده است اما حداکثر زمان مسترد نمودن جهیزیه ،حدود 3 ماه میباشد.
نگران نباشید دراین راه تنها نیستید ! ما در این سایت وکلای باسابقه و مجرب و متخصص در زمینه امور خانواده را به شما شهروندان عزیز معرفی مینماییم و نهاتا انتخاب انها در اختیار خودتان میباشد.
گردآورنده: شکیبا کاظمی اسفه
شما می توانید با دانلود و نصب اپلیکیشن عدلینو از مشاوره حقوقی هم بصورت مشاوره حضوری و هم مشاوره آنلاین، با بزرگترین جامعه ی وکلا در کشور بهره مند شوید؛ عدلینو برترین پلتفرم مشاوره حقوقی کشور
https://adlino.app
مطالب مشابه
- دیدگاهتان فقط و فقط در رابطه با همین مطلب باشد.
- لطفا از تایپ فینگلیش بپرهیزید. در غیر اینصورت دیدگاه شما بررسی نخواهد شد.
- هدفتان از ارسال دیدگاه تبلیغ یا بک لینک نباشد. در غیر اینصورت دیدگاه حذف می شود.
- به دیگر توهین و اهانت نکنید.
