تخریب اموال
همه ی انسان ها به وسایل متعلق به خود را علاقه دارند. معمولا علاوه بر علاقه نیازمند وسایل نیز هستند. گاهی به دلیل عصبانیت یا انتقام ممکن است به اموال دیگران آسیب بزنیم. در این مقاله از جرم تخریب، عناصر، انواع و مثال های مختلف آن را بازگو می نماییم. تخریب در اکثر مواقع جرم است. اما همیشه اینطور نیست. بستگی به شخص مرتکب دارد. اگر دولت و قانون تشخیص دهند که مالی تخریب گردد این عمل قانونی است. مجازات نمی شوند. مثلا اگر به اذن قانون خانه ای که بدون مجوز ساخته شده خراب شود جرم تخریب محقق نشده است.
تعریف تخریب اموال:
تخریب به معنای خراب کردن، نابود کردن واز بین بردن است. زمانی جرم محسوب می شود که از روی عمد انجام شود. والا سهوا یا از روی غفلت تخریب کردن مال دیگری می تواند تحت شرایطی جرم نباشد. پس تخریب به نحو عداون جرم است. اگر تخریب عمدی صورت نگیرد صرفا میشود با طرح دعوا حقوقی از مخرب خسارت گرفت. عنوان دادخواست حقوقی مطالبه خسارت می باشد. یکی از شروط مهم در جرم تخریب تعلق مال تخریب شده به دیگری است. مال باید برای دیگری باشد تا جرم تخریب محقق گردد.
ویژگی های مرتکب جرم تخریب:
به مرتکب این جرم در قانون مخرب یا متهم به تخریب می گویند. مخرب برای مجازات شدن و مسئولیت کیفری داشتن باید عاقل و بالغ باشد. اگر این جرم را مرتکب با اراده و اختیار خود انجام دهد قابل مجازات است. پس مجنون و صغیر را نمی توان برای چنین جرایمی مجازات نمود. صرفا می توان تحت شرایطی از ولی یا قیم خسارت مطالبه نمود. اگر کسی شما را به سمت وسایل دیگری پرتاب کند و اموال دیگری تخریب گردد پرتاب کننده مسئول است.
ویژگی های موضوع جرم:
مالی که تخریب می شود باید برای دیگری باشد. تخریب مال خود جرم نیست. پس اولین ویژگی برای تحقق جرم تخریب تعلق مال به غیر است. همچنین اگر قوه قاهره یعنی عواملی خارج از اراده باعث تخریب مال شد جرمی محقق نشده است. مثلا اگر سیل باعث تخریب خودرو شود. مثال دیگر آن است که براثر زلزله لوستر شما برزمین افتاده و بشکند. در این موارد کسی مجرم نیست و مجازات نمی شود. چون سبب ایجاد خسارت از دست انسان خارج بوده است. مال موضوع این جرم هم منقول و هم غیر منقول است. پس فرقی نمی کند که مال تخریب شده خودرو باشد یا مثلا خانه. مالی که مورد تخریب واقع می شود شامل اموال عینی می باشند یعنی اموالی که ملموس هستند. غیر ملموس شامل اموالی می شود که مالک صاحب آن است ارزش اقتصادی دارد اما با چشم دیده نمی شود. مثل حق اختراع
عناصر تشکیل دهنده جرم تخریب:
در تمام مقالات بیان نمودیم که جرم کیفری اصولا 3 عنصر دارد. عنصر قانونی، مادی و معنوی. عنصر مادی فعل انجام جرم است. که در هرجرم متفاوت است. عنصر قانونی مواد قانونی است که با استفاده از آن ها می توان برای مجرم مجازات تعیین نمود. عنصر سوم هم عنصر معنوی است که نام دیگر آن سونیت عام وخاص است.
عنصر مادی جرم تخریب:
ازبین بردن یا به هلاکت رساندن اشیا و اموال دیگری است. این جرم با ترک فعل نیز محقق می شود. مثلا تعمیرکاری که خودرو را تعمیر نموده اما لنت ترمز را خراب انداخته است. در این صورت اگر بر اثر خراب بودن ترمز تصادفی رخ دهد از لحاظ جبران خسارت تعمیرکار مسئول است. یعنی تعمیرکار مسئولیت کیفری مثل شلاق و زندان ندارد. چرا که درصورتی فرد قابل مجازات است که عمدا این اقدام را انجام دهد.
رای وحدت رویه درمورد تخریب اموال مشاع:
سوال اینجاست که اگر مالی بین چند نفر مشترک باشد و یکی از شرکا مال را تخریب کند تکلیف چیست؟ رای وحدت رویه به شماره 10ه تاریخ 21/7/1355 وضعیت را روشن نموده است. طبق رای اگر مالی تخریب گردد که متعلق به دو یا چند نفر بوده تخریب محقق است. این موضوع دو پهلو دارد. چه کسی مالی که برای دو نفر است تخریب کند چه یکی از شرکا تخربی کند جرم است. اگرچه شریک قسمتی از مال خود را از بین برده اما قسمتی از مال برای شریک دیگر بوده است.
خسارت به مال تخریب شده:
این نوع خسارت معمولا مادی است. گاهی با چشم قابل مشاهده است گاهی غیر عینی است. دقت کنید که منظور از غیر عینی، خسارتی است که با چشم دیده نمی شود. برای هر دو مثال می زنیم. فرض کنید دو نفر با یکدگیر دعوا نمودند. در این دعوا الف ماشین ب را با چوب تخریب مب کند آسیبی که به ماشین وارد شده با چشم قابل مشاهده است. فرض کنید الف فیلم عروسی را از نوار پاک نموده است. خسارتی که به عروس و داماد وارد کرده است با چشم دیده نمی شود غیر ملموس است.اما به هرحال خسارت وارد شده است. نکته مهم آن که اگر خسارتی که وارد شده فیزیکی نباشد و با چشم دیده نشود قابل جبرام است اما موضوع پرونده حقوقی می شود و نه کیفری. یعنی مرتکب حبس نمی شود. طی یک دادخواست خسارت قابل مطاله و جبران است.
وسیله ارتکاب جرم تخریب:
در این جرم وجود وسیله خاصی شرط نیست. تخریب اشیا به هر روش جرم است. تخریب چه از طریق چوب و کلنگ و سنگ و… باشد چه از طریق پاک کردن ویدئو یا موارد دیگر. فرض کنید با استفاده از یک وسیله به دیگری خسارت وارد شده است. فرض کنید الف در خانه مادربزرگ با برادر خود دعوا می کند. برادر به داخل اتاق می گریزد. برادر در اتاق را هم قفل می کند. الف با عصبانیت عصای مادربزرگ را برداشته و به در می کوبد. عصا می شکند. الف قصد تخریب عصارا نداشته است و قصد او تخریب در برای رسیدن به برادر بوده است. فرقی نمی کند که قصد او کدام وسیله بوده است. او با اراده و اختیار خود این اقدام را انجام داه و تخریب رخ داده است.
اگر فقط قسمتی از مال تخریب شود تکلیف چیست؟
فرقی نمی کند که فقط قسمت کوچکی از مال تخریب گردد یا کل مال. مهم تخریب است به محض آن که قسمتی از مال از بین رفت تخریب شکل می گیرد.فرض کنید که الف در پی شوخی با دوستش یک صفحه از کتاب او را پاره می کند. همین یک صفحه نیز دارای ارزش اقتضادی بوده است. چون مالک کتاب برای خرید آن هزینه نموده و حق او ضایع شده است. قصد الف اضرار به دوستش نبوده است. این عمل جرم نیست چون سونیتی نبوده اما باز هم تخریب است و باید جبران شود. اما اگر برای دشمنی مثلا الف یک پایه از صندلی همکارش را بشکند این عمل جرم است. چون از روی عمد و به قصد اضرار دیگری انجام شده است.
عنصر معنوی جرم تخریب:
عنصر معنوی به معنای سونیت است. یعنی فرد بداند که این عمل جرم است. عمد در انجام جرم داشته باشد. در خصوص جرم تخریب، قانون گذار فرض کرده که همه می دانند تخریب اموال دیگری جرم است. پس بهانه ندانستن جرم بودن تخریب از مجازات نمی کاهد. همچنین باید قصد ضرر رساندن به دیگری راداشته باشد تا قابل مجازات باشد. نمی توان فردی را که به این قصد این عمل را انجام نداده مجازات کرد. باید قصد داشته باشد که از مال کسی کاسته شود یا مال کسی ازبین برود.
تخریب جرم قابل گذشت است یا غیرقابل گذشت:
بسته به این که جرم تحت جه شرایطی انجام شود وضع متفاوت است. در ادامه به مواد قانونی مختلف می پردازیم که در برخی تخریب را غیرقابل گذشت می داند. البته در حال حاضر تخریب تحت شرایطی در قانون کاهش حبس مجازات تعزیری قابل گذشت ذکر شده است.
مواد قانونی تخریب:
به ماده675 قانون مجازات اسلامی:
این ماده بیان میدارد که اگر تخریب به قصد مقابله با حکومت باشد مجازاتش سنگین است. در واقع مجازات فردی که به قصد مقابله با نظام چنین اقداماتی انجام می دهد اعدام است. چرا که جرم او مجاربه می شود. محاربه به معنی جنگ با نظام است. اگر فرد قصدش جنگ با نظام نباشد مجازات حدود 2 تا 5 سال حبس برای مرتکب درنظر گرفته شده است. این جرم تحت هر شرایطی غیر قابل گذشت است.
ماده 676 قانون مجازات اسلامی:
این ماده بیان می دارد که آتش زدن اموال منقول دیگری جرم است و مجازات دارد. به ذکر منقول بودن در این ماده دقت کنید. نه این که آتش زدن اموال غیرمنقول جرم نباشد بلکه اگر منقول باشد و آتش زده شود جز این ماده است. غیرمنقول مثل خانه و باغ و زمین دیگری. مال منقول شامل هر مالی می شد که قابل جابجا نمودن باشد مثل کیف لباس خودرو …مجازات حبس برای مرتکب درنظر گرفته شده است. این جرم در این ماده غیر قابل گذشت است
ماه677 قانون مجازات اسلامی:
این ماده مانند ماده فوق نیست که صرف اموال منقول را در برگیرد. این ماده هم مال منقول و هم غیر منقول را دربرمی گیرد.. پس این ماد با ماده فوق دو تفاوت دارد. اول این که مال غیر منقول را هم در برمی گیرد. دوم این که هر گونه تخریب را قابل مجازات دانسته نه صرفا آتش زدن. مجازات تخریب در این ماده حبس است. این جرم غیر قابل گذشت است. البته در قانون کاهش مجازات تبدیل به جرم قابل گذشت شده است.
ماده680 قانون مجازات اسلامی:
در قانون شکار برخی حیوانات صراحتا ممنوع اعلام شده است. وجود این ماده در قسمت تخریب اشتباه نمی باشد. چرا که تلف نمودن حیوانی که شکارش ممنوع است نوعی تلف محسوب می شود. البته جزر جرایم قابل گذشت است. اما قانونگذار حبس را بریا مرتکب درنظر گرفته است..شکار شامل مسموم کردن حیوان یا شکار از طریق تفنگ و … می باشد.
اگر فردی عالما عامدا اسناد دولتی را تلف کند مجازاتش چیست؟
ماده681 مفصلا در این خصوص تعیین تکلیف نمود است. تلف کردن و از بین بردن اسنادی که متعلق به دولت هستند تخریب محسوب می شود. مثلا اسناد حسابرسی های دولتی اگر از روی عمد آتش زده شود یا پاک شود. فرض کنید الف کارمند دولت است. او بخاطر رشوه ای که گرفته اسناد مالیاتی دوست خود را ازبین می برد. جرم او علاوه بر تخریب، ارتشا نیز است..
اگر یک نظامی اقدام به تخریب وسایل و تجهیزات نظامی نماید جرمش چیست؟
در فرض فوق فرد نظامی جرم تخریب را انجام داده است. چون مرتکب نظامی است قانون گذار یک ماده به او ختصاص داده است. در چنین مواقعی که مرتکب نظامی است به قانون جرایم نیروهای مسلح مراجعه می کنیم. می بینیم که در مواد 93 و 94 این جرم را بیان نموده است. اگر نظامی اسناد یا دفاتر یا وسایل ارتباطی مخابراتی و … را تخریب کند شامل این ماده می شود. حال این ماده به دو قسمت تقسیم می شود. قسمتی صرفا مجازات مرتکب را حبس می داند. اما اگر تخریب نمودن به قصد مقابله با نظام اسلامی باشد مجارب است و اعدام می گردد.
مجازات تخریب زندان توسط زندانی:
در زندان همیشه افرادی هستندکه بیشتر عمر خود را بابت جرایم مختلف در زندان بوده اند. این دسته از زندانیان تصور میکنند محیط زندان را خریده اند. برای خود در زندان حکومت نظامی به راه انداخته اند. تعدادی از آن ها هر تازه واردی را برای زهرا چشم گرفتن و بزرگ نمایی خود کتک می زنند. آن ها سعی در ایجاد وحشت در باقی زندانیان دارند. فرض کنید دو زندانی باهم دعوا می کنند. آن ها برای ایجاد رعب و وحشت شروع به تخریب وسایل زندان می کنند. جرم آن ها تخریب است و شامل ماده 547 قانون مجازات اسلامی می شوند. مجازات آن ها حبس است.
در قانون مجازات اسلامی برای جرم تخریب مواد مختلفی نام برده شده است. ذکر تمام آن ها از حوصله خارج است. به بیان همی مواد مهم کفایت می کنیم.
اقدام قانونی در خصوص تخریب گر:
اگر گرفتار چنین مواردی شدید ابتدا سعی کنید با پلیس تماس بگیرید. برای مستند سازی بهتر است این اقدام گزارش شود. یعنی گزارش کلانتری این ماجرا را ثبت کند. از افرادی که نظاره گر تخریب بوده اند بخواهید در گزارش پلیس به اقدامات انجام گرفته اشاره کنند. استشهادیه تنظیم نمایید. فیلم یا عکس تهیه نموده و برای شکواییه مدارک خود را کامل کنید. سپس در کلانتری شکواییه تنظیم کنید. راه حل دیگر مراجعه به دفاتر خدمات قضایی و تنظیم شکواییه است. پرونده به دادسرای محل وقوع جرم ارسال می شود. اگر فرد از روی عمد تخریب ننموده شما می توانید از طریق محاکم حقوقی تخریب اموال را دنبال کنید. به دفتر خدمات قضایی مراجعه نموده و دادخواست تنظیم کنید. دادخواست تحت عنوان مطالبه خسارات می باشد. همچنین باید بدانیم که پرونده به مراجع حقوقی ارسال می شود. پس دادگاه محل اقامت خوانده صالح است.
گردآورنده: شکیبا کاظمی اسفه
اگر با جرم تخریب اموال آشنا شدید اکنون می توانید به راحتی در مورد این مسئله بررسی و در صورت بر خوردن به مشکل شکایت بفرمایید .شما می توانید با دانلود و نصب اپلیکیشن عدلینو از مشاوره حقوقی هم بصورت مشاوره حضوری و هم مشاوره آنلاین، با بزرگترین جامعه ی وکلا در کشور بهره مند شوید؛
در کوتاهترین زمان با بهترین مشاوره حقوقی آنلاین کشور میتونی همه سوالاتت رو بدون پاسخ نزاری … منتظرت هستیم
عدلینو برترین پلتفرم مشاوره حقوقی کشور
مطالب مشابه
- دیدگاهتان فقط و فقط در رابطه با همین مطلب باشد.
- لطفا از تایپ فینگلیش بپرهیزید. در غیر اینصورت دیدگاه شما بررسی نخواهد شد.
- هدفتان از ارسال دیدگاه تبلیغ یا بک لینک نباشد. در غیر اینصورت دیدگاه حذف می شود.
- به دیگر توهین و اهانت نکنید.
