اهمیت مقوله آزادی به ویژه آزادی تن و نیز آزادی رفت و آمد و حضور در جامعه، به عنوان یک حق مسلم بشری بر هیچکس پوشیده نیست. طبعاً هیچ فردی مایل نیست این سطح و جنبه از آزادی اش خدشه دار شود.
آدم‌ربایی، یکی از جرائم علیه اشخاص و به معنای سلب آزادی تن و یا به قول برخی از حقوقدانان، آزادی رفت و آمد و حضور در جامعه است. اصطلاحاً آدم ربایی، به انتقال یک شخص بدون رضایت و اراده او از محلی به محل دیگر با استفاده از زور و تهدید گفته می‌شود. در جرم آدم ربایی علاوه بر اینکه به عنوان مهم ترین مبنا، آزادی تن اشخاص سلب می شود، در اغلب اوقات، صدمات جسمی و صدمات حیثیتی نیز بر افراد ربوده شده وارد می شود که گاه غیر قابل جبران است. به ویژه لطمات روحی و روانی ناشی از آدم ربایی بسیار مهم هستند هرچند از اهمیت لطمات جسمی به ربوده شده به ویژه اگر به دلیلی ازجمله زن بودن، کودک بودن، سالمند بودن یا بیمار بودن یا ضعف های جسمی و حرکتی داشتن، نباید غفال شد. نظر به جمیع این جهات، آدم ربایی هم با توجه به تأثیری که در برهم زدن نظم جامعه اشخاص می‌گذارد و هم با عنایت به آثار و لطمات گاه جبران ناپذیر جسمی و روانی برای ربوده شدگان، یکی از سنگین ترین جرایم تعزیری در نظام حقوقی ایران است.
ارتکاب این جرم منتهی به حبس های طولانی مدت می شود و مرتکب را از استفاده از بسیاری از امتیازهای قانونی در جریان محاکمه و پس از صدور حکم محروم می‌کند. رفتار فیزیکی لازم برای تحقق این جرم ربودن است، همانطور که ربودن مال، مستلزم نقل مکان کردن مال دیگری بدون رضایت وی می باشد، برای تحقق جرم آدم‌ربایی نیز، برخلاف جرم حبس کردن غیرقانونی، باید شخص دیگری بدون رضایت خودش چه به طور پنهانی و چه به صورت علنی جابجا شود. بنابراین، بستن در اتاق بر روی دیگری و یا همراه کردن دیگری با خود با میل و رضایت وی آدم ربایی محسوب نمی شود.
ماده ۶۲۱ کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات در مقام جرم انگاری آدم ربایی مقرر می‌کند: «هر کس به قصد مطالبه وجه یا مال یا به قصد انتقام یا به هر منظور دیگری به عنف یا تهدید یا حیله یا به هر نحو دیگر شخصاً یا توسط دیگری شخصی را برباید یا مخفی کند به حبس از پنج تا پانزده سال محکوم خواهد شد…» این ماده، البته ناظر بر آدم ربایی ساده است. علاوه بر آدم ربایی ساده، ممکن است آدم ربایی مشدده نیز ارتکاب یابد. به استناد ادامه ماده مورد اشاره، اگر سن قربانی جرم کمتر از پانزده سال باشد یا ربودن به وسیله وسایل نقلیه انجام شود یا به قربانی جرم، آسیب جسمی یا حیثیتی برسد، مرتکب جرم آدم‌ربایی به حداکثر مجازات تعیین شده یعنی ۱۵ سال حبس محکوم خواهد شد. علاوه بر این، در صورتی که آدم‌ربا مرتکب جرایم دیگری مثل جرایم منافی عفت شود، به مجازات آن جرایم نیز محکوم خواهد شد.»
نکته بسیار مهم در تحلیل جرم آدم ربایی آن است که به استناد صدر ماده 621، قصد ارتکاب آدم ربایی و یا انگیزه ارتکاب آدم ربایی، هیچ تفاوتی در ماهیت آن ایجاد نمی کند.
بنابراین:
- آدم ربایی مستلزم سلب آزادی تن و یا آزادی رفت و آمد بر خلاف رضایت فرد ربوده شده است. بنابراین، در صورتی که وی به این کار رضایت داشته باشد، رفتار ارتکابی به هیچ وجه عنوان آدم ربایی ندارد. بنابراین، به قول حقوقدانان، جرم آدم ربایی، یک جرم مبتنی بر عدم رضایت یا فقدان رضایت ربوده شده است و به تعبیر دیگر، عدم رضایت ربوده شده، شرط و عنصر مهم این جرم است.
- آدم ربایی می تواند دو حالت ساده و مشدد داشته باشد. تفاوت این دو، در کیفیت ارتکاب آدم ربایی و پیامد آن در میزان مجازات است. اگر سن قربانی جرم کمتر از پانزده سال باشد یا ربودن به وسیله وسایل نقلیه انجام شود یا به قربانی جرم، آسیب جسمی یا حیثیتی برسد، آدم ربایی مشدد رخ داده است.
- در صورتی که آدم‌ربا مرتکب جرایم دیگری مثل جرایم منافی عفت شود، به مجازات آن جرایم نیز محکوم خواهد شد یعنی مجازات آدم ربایی با مجازات دیگر جرائم ارتکابی در طول مدت آدم رباییبا هم نسبت به مرتکب به اجرا درمی آید.
- یک فرق عمده میان جرم آدم ربایی و حبس کردن غیر قانونی وجود دارد و آن اینکه برخلاف جرم حبس کردن غیرقانونی که الزاماً مستلزم جابجا کردن و انتقال محبوس از جایی به جای دیگر نیست، در آدم ربایی، باید شخص دیگری بدون رضایت خودش چه به طور پنهانی و چه به صورت علنی جابجا شود. اینکه میزان و شدت و طول زمان و کیفیت جابجایی چگونه است در ماهیت آدم ربایی موثر نیست.
مطالب مشابه
- دیدگاهتان فقط و فقط در رابطه با همین مطلب باشد.
- لطفا از تایپ فینگلیش بپرهیزید. در غیر اینصورت دیدگاه شما بررسی نخواهد شد.
- هدفتان از ارسال دیدگاه تبلیغ یا بک لینک نباشد. در غیر اینصورت دیدگاه حذف می شود.
- به دیگر توهین و اهانت نکنید.
