استفاده از سند مجعول، یکی از جرائم مرتبط با جرم جعل است که عبارت است از به کار بردن یا مورد استفاده قرار دادن نوشته و سند جعلی(مجعول) به جای سند واقعی با علم به مجعول بودن آن. استفاده از یک سند مجعول، ممکن است در قالب ارائه، ابراز، تقدیم، انتفاع و غیره باشد.
جرایم جعل و استفاده از سند مجعول، از جمله جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی تلقی می شود. برای ارتکاب جرم استفاده از سند مجعول، می بایست سند یا نوشته ای توسط خود مرتکب و یا اشخاصی دیگر جعل گردیده باشد و سپس، مرتکب، سند مجعول را استفاده نماید.
پس مرتکب این جرم، می تواند خود فرد جاعل یا فرد دیگری باشد. اگر فرد هم جاعل و هم استفاده کننده بود، مجازات هر دو جرم بر او بار خواهد شد زیرا این دو جرم، در عین ارتباط با یکدیگر، استقلال وجودی از یکدیگر دارند و اگر جاعل و استفاده کننده یکی نبودند، هر یک به مجازات جرم ارتکابی خودشان محکوم خواهند شد.
مهم ترین شرط وقوع این جرم این است که سند مجعول به نحوی باید باشد که نوعاً متقلبانه باشد و موجب فریب افراد و اشتباه با اصل آن گردد. باید دانست که صِرف به کار بردن، تسلیم، ارائه، انتشار، واگذار نمودن، استعمال و مبادله سند مجعول، حتّی اگر مرتکب استفاده عملی از سند مجعول نبرده باشد، استفاده از سند مجعول محسوب می شود.
از سوی دیگر، شخص استفاده کننده از سند مجعول به جعلی بودن آن آگاه باشد و اگر اطلاع از جعلی بودن آن نداشته باشد، مشمول جرم استفاده از سند مجعول نمی گردد. نکته مهم در این باره این است که جرم استفاده از سند مجعول مطلق است، منوط و مقید به تحقق امر یا نتیجه خاصی نمی باشد و به صِرف ارائه و استفاده از سند جعلی، این جرم واقع می گردد هرچند موجب فریب شخصی که این سند جعلی به وی ارائه شده نگردد. البته در صورتی که شخص با استفاده از سند مجعول به نحو متقلبانه، مالی را از دیگری اخذ نماید، مرتکب کلاهبرداری هم شده است.
از حیث مجازات نیز باید گفت به موجب ماده ۵۳۵ قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات مصوب ۱۳۷۵، هر کس نوشته ها و اسناد مجعول در مواردی که در مواد ۵۳۲، ۵۳۳ و ۵۳۴ قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات ذکر گردیده است را با علم به جعلی بودن آن، استفاده نماید، به حبس از شش ماه تا سه سال یا به سه تا هجده میلیون ریال جزای نقدی محکوم خواهد شد.
بنابراین:
- جرم استفاده از سند مجعول، هرچند جرمی در ارتباط با جرم جعل اصلی است، ولی استقلال وجودی از آن دارد و احکام آن ها را نباید با یکدیگر خلط کرد.
- استفاده از سند مجعول، به صرف به کار بردن، تسلیم، ارائه، انتشار، واگذار نمودن، استعمال و مبادله سند مجعول تحقق می یابد.
- مرتکب جرم جعل و استفاده از سند مجعول، می تواند یک نفر باشد. در عین حال، ممکن است فردی سند را جعل و دیگری، آن را استفاده کرده باشد.
- استفاده کننده از سند مجعول در یکی از صورت ها و فرض های مذکور در بالا زمانی به مجازات این جرم محکوم می شود که با علم به جعلی بودن سند، اقدام به این رفتارها کرده باشد و اگر چنین علمی وجود نداشت، این جرم رخ نداده است.
- گاه ممکن است فردی با استفاده از یک سند جعلی، موفق به تحصیل مال دیگری شود مثل زمانی که خود او یا فرد دیگری، سندی جعل کنند مبنی بر معرفی او به عنوان یک پزشک متخصص و وی با استفاده از این سند، بتواند دیگری یا دیگران را با وعده انجام عمل جراحی و سلامت کامل بیمار بفریبد و مال او را تحصیل کند. در اینجا استفاده کننده از سند جعلی، کلاهبردار نیز هست.
مطالب مشابه
- دیدگاهتان فقط و فقط در رابطه با همین مطلب باشد.
- لطفا از تایپ فینگلیش بپرهیزید. در غیر اینصورت دیدگاه شما بررسی نخواهد شد.
- هدفتان از ارسال دیدگاه تبلیغ یا بک لینک نباشد. در غیر اینصورت دیدگاه حذف می شود.
- به دیگر توهین و اهانت نکنید.
