جرم تخریب عبارت از ایراد صدمه عمدی است که منتهی به نقصان یا از بین رفتن مال یا شیء متعلق به غیر شود. علاوه بر عمل فیزیکی لطمه زدن، ورود ضرر به مال دیگری نیز شرط تحقق جرم است، زیرا تا ضرر واقع نشود، جرم تخریب تحقق پیدا نخواهد کرد. به تعبیر دیگر، تخریب مال به معنی از بین بردن یا ناقص کردن عمدی اموال مادی متعلق به دیگران است ، که برابر مقررات قانونی قابل مجازات باشد. در حقوق اسلامی بر اساس قاعده اتلاف ، حکم به جبران خسارت (مسئولیت مدنی) متلف می‌شود و نظر به اینکه خسارت زدن به مال دیگری فعل حرامی است.
جرم تخریب، یک جرم عمدی ناشی از رفتار مجرمانه و انجام فعلی در قالب عمل فیزیکی از بین بردن یا ورود ضرر به مال متعلق به غیر است. در صورتی که بخواهیم مروری بر عناصر و ارکان تشکیل دهنده جرم تخریب داشته باشیم، می توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- رفتار مرتکب: جرم تخریب با ارتکاب هر رفتاری تحقق می یابد که در عمل، به نوعی منتهی به اتلاف یا نقصان مال دیگری یا ساقط شدن مال دیگری از حیز انتفاع شود.
- مسئولیت حقوقی: مرتکب تخریب مال دیگری، از لحاظ مدنی نیز ضامن خسارت وارد شده به مال دیگری خواهد بود و این علاوه بر مجازاتی است که وی به سبب ارتکاب این جرم باید تحمل کند. بنابراین تحمیل مجازات بر مخرب، نافی و مانع تحمیل جبران خسارت از زیاندیده نخواهد بود.
- موضوع: مال یا شیئ یا سند متعلق به دیگری موضوع جرم تخریب می باشد. به طور کلی موضوع جرم تخریب به سه گروه اموال و اشیا و اسناد تقسیم می شود. قانونگذار کلیه اشیا اعم از منقول و غیرمنقول را تحت حمایت قرار داده استگرچه آن اشیا ارزش مالی نداشته ولی از نظر صاحب آن داراری ارزش معنوی باشد.
- ورود ضرر: در جرائم علیه اموال و مالکیت از جمله جرم تخریب، ورود ضرر شرط تحقق جرم است.
- تعلق مال به دیگری: در جرم تخریب تعلق مال به دیگری از شرایط عنصر مادی جرم است. پس تخریب مال خود، جرم نیست.
- وسیله ارتکاب جرم: در قانون، وسیله خاصی برای تحقق جرم تخریب اموال در نظر گرفته نشده است اما گاه نوع و ماهیت وسیله ارتکاب جرم در تشدید مجازات تاثیرگذار خواهد بود. به عنوان مثال استفاده از حریق و یا مواد منفجره منجر به تشدید مجازات خواهد شد.
در مجموع در قانون مجازات اسلامی، دو نوع تخریب جرم انگاری شده است: ساده و مشدد. تفاوت این دو، یکی در وسیله و کیفیت ارتکاب جرم و دیگری در میزان مجازات است. تخریب ساده در ماده 677 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات جرم انگاری شده است که در این ماده می خوانیم: «هر کس عمداً اشیای منقول یا غیرمنقول متعلق به دیگری را تخریب کند یا به هر نحو، کلاً یا بعضا تلف کند و از کار اندازد، به حبس از 6 ماه تا سه سال محکوم خواهد شد.» تخریب مشدد نیز در دو ماده 675 و 676 همین قانون جرم انگاری و با مجازات روبرو شده اند. در ماده اول می خوانیم: «هر کس عمداً عمارت یا بنا یا کشتی یا هواپیما یا کارخانه یا انبار و به طور کلی هر محل مسکونی یا معد برای سکنی یا جنگل یا خرمن یا هر نوع محصول زراعی یا اشجار یا مزارع یا باغ‌های متعلق به دیگری را آتش بزند به حبس از دو تا پنج سال محکوم می‌شود.
تبصره ۱) اعمال فوق در این فصل در صورتی که به قصد مقابله با حکومت اسلامی باشد مجازات محارب را خواهد داشت.
تبصره ۲) مجازات شروع به جرایم فوق شش ماه تا دو سال حبس می باشد.» شروع به جرم در اینجا و در دیگر موارد، اجمالاً به این معناست که مرتکب، تمام اقدامات لازم برای نیل به نتیجه مجرمانه مورد نظر خود و نیز مقدمات لازم برای ارتکاب جرم را تدارک دیده و فراهم نماید ولی قبل از تحقق نتیجه، به دلیل وجود عاملی خارج از اراده او، قصد نهایی به فعلیت نرسد.
ماده دوم هم مقرر نموده است: «هر کس سایر اشیای منقول متعلق به دیگری را آتش بزند به حبس از شش ماه تا سه سال محکوم خواهد شد.»
بنابراین:
- تخریب، به قول حقوقدانان، یک جرم ذووجهتین است یعنی هم موجب مسئولیت کیفری و تحمل مجازات است و هم مستوجب مسئولیت مدنی و تکلیف به جبران خسارت زیاندیده.
- تخریب به هر اقدامی که به هر نحوی، موجب اتلاف و نابودی یا نقصان عملکرد و یا سقوط مال دیگری از حیز انتفاع بشود اشاره دارد.
- تخریب یک جرم عمدی است و ارتکاب آن به صورت غیرعمدی ممکن نیست. در عین حال، چنانچه ارتکاب آن به صورت غیرعمدی به اثبات رسید، صرفاً مسئولیت مدنی و تکلیف به جبران خسارات وارده از تخریب مطرح خواهد بود و مورد، مشمول مجازات نیست.
- در قانون، دو نوع تخریب شناسایی و جرم انگاری شده است: ساده و مشدد. تفاوت این دو، اول در کیفیت ارتکاب و رفتار ارتکابی و دوم، در ماهیت و نوع مجازات است. مهم ترین رفتاری که سبب تحمیل مجازات اشد تخریب می شود، تخریب به صورت آتش زدن یا اصطلاحاً اِحراق است.
مطالب مشابه
- دیدگاهتان فقط و فقط در رابطه با همین مطلب باشد.
- لطفا از تایپ فینگلیش بپرهیزید. در غیر اینصورت دیدگاه شما بررسی نخواهد شد.
- هدفتان از ارسال دیدگاه تبلیغ یا بک لینک نباشد. در غیر اینصورت دیدگاه حذف می شود.
- به دیگر توهین و اهانت نکنید.
