سقط جنین
برای پرداختن به مبحث سقط جنین ، باید ابتدا تعریف لغوی و اصطلاحی آن را بدانیم .جنین در لغت به معنی نطفه ای است که در شکم موجود زنده ( انسان یا حیوان)رشد می نماید.معنای اصطلاحی این کلمه دربرگیرنده همان معنای لغوی می باشد . درواقع به محض تشکیل یک نطفه هرچند کوچک، آن نطفه، جنین تلقی می گردد.سقط در لغت به معنی انداختن است و معنای اصطلاحی سقط جنین پایان دادن به دوران حاملگی می باشد.به عبارتی اگر قبل از ورود در ماه چهارم بارداری ،جنین به هردلیلی ازبین برود سقط شده محسوب می گردد.جنین به محض ایجاد نطفه مانند یک انسان کامل، دارای روح است.
متاسفانه در تمام دنیا سقط جنین اتفاق می افتد و در جامعه ، به دلایل مختلف بسیار مبتلا به است .دلایلی چون فقر اقتصادی ، بیکاری و یا روابط نامشروع و… که موجبات این اقدام را فراهم می آورد .باید بدانیم که سقط جنین همیشه به انتخاب زوجین نیست و گاهی براثر بیماری یا غیره جنین سقط می گردد.نظریات متفاوتی در این باره وجود دارد.در این مقاله بطور دسته بندی شده در اختیار شما قرار می دهیم.
نظر اول)در فقه و دین اسلام سقط جنین حرام و مانند قتل یک انسان می باشد.خداوند در قران که کتاب آسمانی مسلمانان است این مسئله را به طور واضح و صریح بیان نموده است.در این آیات خداوند ما را از این اقدام برحزر داشته است. تفسیر فارسی این آیه: “فرزندان خود را از فقر نکشید، ما به شما رزق می‌دهیم.”برطبق این نظر اگر بنا به هر دلیلی جنین را سقط نماییم مرتکب عمل حرام شده ایم.طرفداران این نظر چنین استدلال می نمایند که که جنین دارای روح است و سقط آن به هردلیلی قتل محسوب می گردد. آنها به طور مطلق هیچ دلیلی را برای ازبین بردن جنین حلال و منطقی نمی دانند.
نظر دوم)طرفداران این نظریه افرادی هستند که معتقد به آزادی انسان ها می باشند.آن ها چنین استدلال می کنند که مادر یا پدر آزاد هستند طفلی را به دنیا بیاورند و ازبین ببرند.درواقع سقط جنین را حق خود می دانند و برای زندگی آن جنین ارزشی قائل نمیشوند. از نظر طرفداران این نظریه اگر افرادی باشند که آن ها را از این حق محروم بدانند دیکتاتور محسوب می شوند.پس در این نظریه به راحتی امکان انداختن جنین وجود دارد.دربسیاری از کشورهای اروپایی سقط جنین عرف محسوب شده و غیرقانونی نمی باشد.
نظرسوم)در بسیاری از کشورها از جمله ایران مواردی برای سقط جنین احصا شده است. موارد اشاره شده در قانون با نام سقط جنین قانونی بیان شده اند.طرفداران این نظر معتقدند درصورت ایجاد هرگونه خطر برای مادر یا جنین، سقط جنین قانونی و مجاز است.درواقع استدلال آن ها این است که سلامت مادر که انسان کاملی است از جنین مهم تر است. به هم خوردن تعادل سلامت جسمی مادر شامل هرنوع بیماری نمی شود. این بیماری ها باید تحت نظر و به تشخیص پزشک مشخص گردد.امکان اینکه هرنوع بیماری موجبات سقط را فراهم آورد نیست وبعد از زایمان برخی بیماری ها کاملا طبیعی هستند.این نوع بیماری های مورد بحث مانند عفونت های سطحی بعد از گذشت مدتی ازبین می روند.
طبق بخشنامه شماره 4176/1 مورخ 11/9/82 سازمان پزشکی قانونی کشور اگر پزشک تشخیص دهد که بارداری برای مادر یا جنین خطرآفرین باشد با تهیه مدارکی میتوان این مجوز را برای مادر صادر نمود مانند جنینی که ناقص باشد و به نظر پزشک متخصص به دنیا نیامدن به صلاح مادر و فرزند است.
حمل جنین نامشروع و سقط آن:
فرقی نمی نماید که جنین از حمل مشروع یا نامشروع حاصل شده باشد .نظریه مشورتی ۲۱۷۱/۷- ۷/۶/۱۳۶۶ اداره حقوقی قوه قضائیه این نکته را صراحتا بیان نموده است چرا که چه تفاوتی دارد آن انسانی که کشته می شود حاصل یک رابطه مشروع و قانونی باشد و یا حاصل یک اقدام غیر اخلاقی.درواقع هر دو انسان هستند و حق زیستن دارند.
سقط درمانی چیست؟
لازم است بدانید در خصوص سقط جنین، قانون مخصوصی در سال 1384 تصویب گشته است به نام قانون سقط درمانی.در این قانون مواردی را بیان نموده که در صورت وجود همه آن شرایط سقط جنین برای مادر مجاز میگردد. به عبارت دیگر اگر تمام موارد زیر وجود داشته باشد ،سقط جنین نوعی درمان برای مادر محسوب می گردد:
1)قبل از هر اقدامی مادر باردار باید به این سقط رضایت دهد.اگر همه شرایط قانونی برای سقط مهیا باشد ولی مادر رضایت به سقط ندهد امکان اجبار او هرگز نمی باشد. مثلا مادری که مبتلا به ایدر است و جنین او نیز قطعا همراه این بیماری به دنیا می آید.حتی دادگاه ها نیز مجاز به اجبار زن به سقط جنین نیستند.
2) سن زنی که باردار شده است بالا باشد.(تشخیص از طریق پزشکی قانونی)
3)تشخیص وجود بیماری هایی در جنین که موجب مشقت برای مادر گردد
4)پزشکی قانونی همه مدارک را تایید نماید.
مدارک استنادی جهت صدور قانونی مجوز سقط جنین:
اولین قدم آن است که زوجین سقط را درخواست نمایند و یا مقام قضایی به آن دستور دهد.بعد از توافق زوجین بر سقط یا تشخیص قاضی معرفی نامه پزشک معالج قبل از ولوج روح (چهارماهگی) نیاز است.
دومین مورد شامل عکس بیمار می شود که باید دارای مهر پزشک معتمد و متخصص باشد.
سومین مورد شناسنامه مادر ،کارت ملی مادر و عقدنامه زوجین برای تشخیص هویت آنها می باشد.
چهارمین مورد انجام دو نوبت سونوگرافی و یک نوبت اندیکاسیون برای مادر است.
باید دو مورد مشاوره توسط پزشکان متخصص جهت تشخیص صحیح بیماری نیز پیوست دادخواست به مراجع صالح گردد.
اگر جنین دارای نقوصی است که برای خود یا مادر خطرآفرین است نظر 3 پزشک برای اثبات آن ضروری است.
مدارک دیگر نسخه تشخیص نوع بیماری ،علائم بیماری و نتایج آزمایش ها است که باید دارای مهر پزشک باشد.یادآور می گردیم که تمام مدارک باید به تایید پزشکی قانونی برسد.
آیا سقط جنین جرم است؟
در قانون مجازات اسلامی صراحتا سقط جنین جرم انگاری شده است . درواقع قانونگذار مواردی را که قانونا سقط نیاز نیست ولی این اقدام انجام شده را غیرقانونی و جرم میداند.مواد 306، 622، 623، 714، 715، 718 قانون مجازات اسلامی تمام موارد و صورت های این جرم را برشمارده است.در این مقاله برای روشن شدن موضوع ،تمام مواد قانونی جرم مذکور به زبان عامیانه توضیح داده می شود.
توضیح ماده306:
طبق قسمت اول ماده اگر جنایتی موجب سقط جنین گردد مجازات آن قصاص نیست .قانونگذار مرتکب را به مجازات تعزیری و پرداخت دیه درصورت مطالبه اولیای دم محکوم می نماید. باید دقت نمودکه این قسمت از ماده دررابطه با سقط جنین قبل از به دنیا آمدن می باشد.قسمت اخیر ماده را باذکر مثالی بشرح می نماییم.فرض بفرمایید زن بارداری در دوران حاملگی مورد ضرب و جرح قرار می گرفته است.مهم نیست ضرب و جرح یک یا چند بار صوت بگیرد، آسیب رسیدن به جنین منظور نظر می باشد.اگر این جنایت قبل از تولد نوزاد و در دوران جنینی اتفاق افتد و بعد از تولد نوزاد دارای نقصی باشد که به تشخیص پزشک این نقص حاصل ضربه جسمی در دوران جنینی به مادر است و یا منجر به مرگ نوزاد بعد از تولد شود فرد جانی قصاص میگردد. پس برای تحقق قسمت پایانی ماده فوق و اثبات قصاص شروطی لازم است:
1)باید ضرب و جرح در دوران بارداری و جنینی نسبت به زن باردار انجام شود
2)باید جنین بعد از زایمان زنده متولد شود و قابلیت حیات نیز داشته باشد. بدین معنی که اگر آن ضربه به جنین وارد نمی شد نوزاد می توانست به زندگی ادامه دهد.
3)آسیب جسمی قبل از تولد در بدن جنین تغییر ایجاد نموده و خود را نشان داده باشد و بعد از تولد هم در بدن جنین باقی مانده باشد
4)مرگ نوزاد بعد از تولد و یا نقص موجود در بدن او ناشی از ضربات دوران جنینی بوده باشد.
درصورت جمع بودن هر 4 شرط فرد جانی مستحق قصاس است.درصورتی که اولیای دم قصاص او را مطالبه نمایند جانی به حکم قانون قصاص خواهد شد.
توضیح ماده622 و 623:
قبل از توضیح در مورد این ماده به نکات زیر توجه کنید. همانطور که در فوق اشاره نمودیم عوامل مختلفی ممکن است باعث سقط جنین گردد. این موارد را به سه دسته تقسیم می نماییم:
1)این دسته شامل مواردی هستند که سقط طبق صلاحدید پزشک انجام شده وکاملا قانونی است.
2) در این مورد دلیل قانونی برای سقط وجود ندارد ولی فرد یا افرادی با آزار و اذیت مادر موجبات سقط را فراهم می آورند و یا مادر را مجبور به مصرف خوراکی هایی می نمایند که سقط را به همراه داشته باشد. آزار میتواند شامل کتک زدن شود یا پرتاب وسیله ای که موجب آسیب به مادر یا جنین می شود .گاهی مادر را از جای بلندی پرتاب یا او را مجبور به مصرف داروها و مواد خوراکی خطرناک می کنند.این فرد یا افراد می توانند هرکسی باشند و خوصیت خاصی برای متهمان این جرم نیازی نیست.ممکن است پزشک معالج یا خانواده و یا هر فرد دیگر از روی قصد به آزار و اذیت مادر بپردازد.
3)دسته سوم موراردی است که مادر خود با مصرف داروهای مخصوص موجب ازبین رفتن جنین خود را فراهم می آورد .
درماده 622 برای فرد یا افرادی که از روی عمد با آزار و اذیت باعث سقط جنین گردد مجازات حبس درنظر گرفته است.
ماده 623 به مجازات افرادی پرداخته است که با مصرف داروها یا خوراکی های خاص موجب ازبین رفتن جنین می گردند.مجازات برای این نوع از جرم نیز حبس می باشد.همچنین در ماده اخیرالذکر اشاره شده است که اگر خود زن حامله نیز اقدام به مصرف موارد فوق نماید و یا خود را ازجایی پرت کند واین اقدام موجب ازبین رفتن جنین شود مرتکب جرم مذکور شده است. مادر درصورت همکاری و یا درصورتی که خود مباشرت یه این امور نماید مجازات حبس در انتظار او می باشد.این تصور عامیانه که مادر با انجام موارد مذکور مجازات نمی گردد تصور اشتباهی است.
توضیح ماده 714:
این ماده مخصوص مواردی است که فردی با خودرو تصادف می نماید .خصوصیت ویژه ای برای فرد آسیب دیده در ماده ذکر ننموده پس شامل زن باردار هم می گردد می باشد. ماده 714 برخلاف ماده715مخصوص مواردی است که تصادف منجر به مرگ می گردد.مجازات چنین جرمی حبس و اگر اولیای دم خواهان دریافت دیه نیز گردند باید جانی دیه را هم پرداخت نماید.
توضیح ماده 715:
این ماده نیز مانند ماده 714 مخصوص زمانی است که فردی با خودرو تصادف می نماید. با این تفاوت که ماده 715 تصادف منجر به جرح و آسیب را بیان نموده است.مجازات مذکور در ماده 715 نیز حبس و پرداخت دیه توسط فرد محکوم میباشد.در واقع نحوه آسیب در 2 ماده فوق الذکر متفاوت است ولیکن هردو ماده مخصوص تصادف هستند.فلذا باید در نظر داشته باشید که همیشه اقدامات مجرمانه موجب سقط جنین نمی گردند و گاهی صرفا موجب آسیب به جنین و ناقص متولد شدن او می شوند.ممکن است تصادف با خودرو موجب به دنیا آمدن زودهنگام نوزاد و یا ناقص متولد شدن طفل می گردد.
ماده 718 نیز اشکال متفاوتی از این نوع تصادفات و مجازات های آن ها را ذکر نموده است . این مقاله مخصوص سقط جنین است نه جرایم رانندگی و مجازات آن ها و بهتر است از موضوع دور نشویم.
مقدار دیه مرگ و دیه جرح اعضا در جنین پسر و دختر :
در قانون مجازات اسلامی میزان دیه قتل با دیه ضرب و جرح و درواقع دیه اعضای بدن متفاوت است.همچنین در قانون مقادیر دیه درصورت ایجاد نقص و نه مرگ ،متناسب با جرح وارده اعضا ی بدن متفاوت است.یکی از مولفه هایی که تفاوت ایجاد می نماید زن یا مرد بودن مقتول است. ماده 550 قانون مجازات اسلامی صراحتا دیه زن و مرد و تفاوت های آن ها را بیان نموده است. طبق این ماده اگر زنی به قتل برسد دیه او نصف دیه ی یک مرد است.فرقی هم نمی نماید که فرد مقتول انسان کامل یا جنین باشد.درنتیجه اگر فردی جنینی را سقط نماید یا به عبارتی بکشد دیه او براساس جنسیت او متفاوت است.
در تعیین مقدار بسته به این که آسیب به کدام عضو رسیده است تفاوت وجود دارد.فرض کنید با ایجاد ضربه به جنین ،او از ناحیه یک چشم نابینا شود در این صورت اگر دیه آن عضو به یک سوم دیه کامل نرسد دیه زن نصف نمیگردد و با مرد متساوی میشود ولی اگر دیه ان عضو به یک سوم دیه کامل برسد باز هم دیه زن نصف می گردد. توصیه میشود برای دریافت اطلاعات کامل تر به وکلای مجرب و متخصص در زمینه مورد بحث عدلینو مراجعه نمایید.
گردآورنده: شکیبا کاظمی اسفه
شما می توانید با دانلود و نصب اپلیکیشن عدلینو از مشاوره حقوقی هم بصورت مشاوره حضوری و هم مشاوره آنلاین، با بزرگترین جامعه ی وکلا در کشور بهره مند شوید؛ عدلینو برترین پلتفرم مشاوره حقوقی کشور
مطالب مشابه
- دیدگاهتان فقط و فقط در رابطه با همین مطلب باشد.
- لطفا از تایپ فینگلیش بپرهیزید. در غیر اینصورت دیدگاه شما بررسی نخواهد شد.
- هدفتان از ارسال دیدگاه تبلیغ یا بک لینک نباشد. در غیر اینصورت دیدگاه حذف می شود.
- به دیگر توهین و اهانت نکنید.
