شهادت کذب یا شهادت دروغ، بدین معناست که شخصی در دادگاه یا نزد مقامات رسمی در مورد موضوعی و در مقام ادای شهادت، مطالب کذب و دروغ عنوان نماید. پس گرفتن شهادت دروغ به این معنا که اگر فردی که شهادت داده است، خود مدعی شود که به دروغ شهادت داده است مشمول عنوان شهادت کذب می شود.
جرم بودن شهادت کذب از این امر ناشی می شود که ادای شهادت باید از روی قطع و یقین باشد یعنی شاهد، باید از روی قطع و یقین به وقوع امر یا رخدادی، ادای شهادت کند. بنابراین، ادای شهادت با تردید و شک بلا اعتبار است. شاهد باید از طریق حواس خود بر موضوع شهادت اطلاع یافته باشد. از سوی دیگر، شهادت باید با دعوی مطابقت داشته باشد بنابراین هر گاه دعوی نسبت به امری باشد ولی شهادت ادا شده در مورد امر دیگری باشد، آن شهادت بی اثر است.
در موردی هم که شهادت جزئی از ادعا را ثابت کند به همان میزان موثر است مثلاً خواهان می گوید ده هزار تومان به خوانده پرداخت کرده ولی شاهد می گوید: من دیدم هزار تومان پرداخت که در همین حد هزار تومان موثر است. اگر قرار است چند نفر ادای شهادت کنند، توافق شهادت شهود بر موضوع شهادت لازم است یعنی لازم نیست الفاظ و عباراتی که شهود به کار می برند یکسان نباشد ولی لازم است موضعی که آن ها نسبت به آن شهادت می دهند، یکی باشد.
بنابراین اگر شهود به اختلاف شهادت دهند قابل ترتیب اثر نخواهد بود مگر در صورتی که از اظهارات آنها چیزهای یقینی مشترکی به دست آید. مثلاً اگر شهادت یکی بر وقوع واقعه در روز باشد و دیگری در شب، معلوم است چنان شهادتی در معنی توافق ندارد ولی اگر مثلاً نسبت به پرداخت پول و نحوه پرداخت و زمان آن اختلافی نباشد ولی در میزان مبلغ یکی هفتصد تومان، یکی هشتصد تومان نقل می کند، باید قدر متیقن را که هفتصد تومان است ملاک قرار دهد. مجازات شهادت دروغ در دادگاه طبق ماده ۶۴۹ قانون تعزیرات، شش ماه تا دو سال حبس است.
نکته دیگر آنکه با توجه به ماده ۶۴۹ قانون مجازات اسلامی که صرفاً به شهادت دروغ در دادگاه اشاره کرده، شهادت کذب در کلانتری، مشمول مجازات این ماده نیست یعنی اگر فردی در کلانتری شهادت دروغ داده باشد به شهادت کذب محسوب نمی شود. در مورد شهادت دروغ باید به نکات دیگری نیز توجه کرد ازجمله اینکه شهادت دروغ موجب حکم است و هر حکمی که بر این اساس صادر شود، بلااثر است، در شهادت کذب هرگاه کسی سبب ورود خسارت شود، باید آن را جبران کند یعنی شهود باید خسارت زیاندیده را جبران کنند، در امور کیفری یکی از جهات درخواست تجدید نظر دروغ بودن شهادت شهود است.
همچنین شرط تعقیب شاهد کاذب این است که کذب بودن شهادت چنین شخصی در دادگاه صالح به موجب حکم قطعی به اثبات رسیده باشد. در مورد عدم ادی شهادت و کتمان آن با توجه به مقررات جزایی کنونی باید گفت که جرم محسوب نمی‌شود. از سوی دیگر، شهادت دروغ موجب بطلان حکم است و هر حکمی که بر این اساس صادر شود، بلااثر است. اگر محکوم‌به وجود داشته باشد، باید مسترد شود و اگر ممکن نباشد، باید شهودی که شهادت کذب داده‌اند، غرامت را بپردازند.
جرم شهادت کذب در صورتی مستوجب مجازات است که ادای شهادت در دادگاه و نزد مقامات رسمی صورت گرفته باشد. همچنین باید به این نکته توجه داشت که این جرم از جمله جرایم عمدی است و بنابراین نمی‌توان کسی را که سهواً و به اشتباه مبادرت به بیان کذبیات آن هم در قالب شهادت کرده است، مشمول این ماده بدانیم. در صورتی که شهادت کذب در دادگاه صالح به موجب حکم قطعی به اثبات برسد در این صورت چنین موضوعی، شهادت دروغ و موجب بطلان حکم است و هر حکمی که بر این اساس صادر شود بلااثر می‌شود. همچنین در امور کیفری یکی از جهات درخواست تجدیدنظر، دروغ بودن شهادت شهود است.
بنابراین:
- شهادت کذب یعنی ادای شهادت به دروغ نسبت به امری.
- شهادت کذب یک جرم عمدی است یعنی ارتکاب آن به صورت سهوی و از روی اشتباه، قابل تصور نیست. به معنای دیگر، شاهد باید از روی عمد و نه از روی اشتباه، به دروغ شهادت بدهد تا مشمول مجازات این جرم شود.
- اگر به دلیل شهادت دروغ، خسارتی به کسی که علیه او شهادت صورت گرفته، وارد شود، علاوه بر اعمال مجازات نسبت به شاهد دروغ، او باید از عهده جبران خسارت فرد زیاندیده از شهادت دروغ او نیز برآید.
- حکمی که بر اساس شهادت دروغ صادر شده، بی اثر است و به هیچ وجه نمی تواند مستند محکومیت کسی به مجازات بشود.
مطالب مشابه
- دیدگاهتان فقط و فقط در رابطه با همین مطلب باشد.
- لطفا از تایپ فینگلیش بپرهیزید. در غیر اینصورت دیدگاه شما بررسی نخواهد شد.
- هدفتان از ارسال دیدگاه تبلیغ یا بک لینک نباشد. در غیر اینصورت دیدگاه حذف می شود.
- به دیگر توهین و اهانت نکنید.
