چک
چک سند تجاری است که در معاملات به جای پول مورد استفاده اشخاص عادی و تجار قرار می‌گیرد. قانونگذار نیز برای حفظ امنیت اقتصادی جامعه و سرعت و اطمینان اشخاص در معاملات و امور تجاری و تسهیل در استفاده از آن مزایایی برای آن قائل شده است که از جمله مهم‌ترین مزایای چک، امکان انتقال‌های مکرر به وسیله دارندگان، مسئولیت تضامنی امضاءکنندگان پشت چک، مسئولیت کیفری صادرکننده آن، اقدام به وصول از طریق اجرای ثبت، درخواست صدور اجرائیه از دادگاه و عدم توجه به ایرادات و غیره است.
چک نوشته‌ای است که به موجب آن صادرکننده وجوهی را که نزد بانک محال‌علیه دارد کلاً یا بعضاً مسترد یا به دیگری واگذار می‌نماید. بنابراین چک سندی است که بر عهده یک بانک کشیده می‌شود تا مبلغی که در بانک به حساب صادرکننده موجود است به دارنده چک و یا صاحب حساب پرداخت گردد در سند چک باید محل و تاریخ صدور قید شده و به امضاء صادرکننده برسد.
چک ممکن است در وجه حامل صادر شود، بدین صورت که در قسمت گیرنده وجه چک اصطلاح «حامل» نوشته می‌شود و هر کسی که چک را به بانک محال‌علیه ارائه دهد می‌تواند وجه آن را در صورت داشتن موجودی از بانک مطالبه کند و اگر به هر دلیل چک قابل پرداخت نباشد حاملی که نام او در پشت چک نوشته شده و گواهینامه عدم پرداخت به نام او صادر شده است دارنده آن محسوب می‌شود. برای انتقال چک حامل در صورتی که دارنده بخواهد آن را به دیگر منتقل کند می‌تواند بدون امضاء پشت آن با قبض و اقباض آن را واگذار کند. مگر اینکه اعتبار و شخصیت واگذارنده برای انتقال گیرنده اهمیت داشته باشد و از انتقال دهنده بخواهد با ظهرنویسی (امضاء پشت چک) آن را به او واگذار نماید.
همچنین چک ممکن است در وجه شخص معین صادر شود، یعنی در قسمت گیرنده وجه نام شخص معینی نوشته شود و یا به حواله کرد شخص معینی صادر شود که در این صورت شخصی که چک به او منتقل شده است می‌تواند شخصاً وجه آن را از بانک مطالبه کند و یا با امضاء پشت چک، آن را به دیگری منتقل کند. البته در موردی که چک در وجه شخص معینی صادر می‌شود پس از پشت‌نویسی توسط آن شخص دارندگان بعدی می‌توانند بدون امضاء پشت چک، آن را همانند چک حامل با قبض و اقباض به دیگری منتقل نمایند و بدین ترتیب مسولیتی در قبال چک نداشته باشند.
انواع چک
سند چک ممکن است حسب مورد در موقعیت یا وضعیت و با شرایط متفاوتی صادر گردد. قانونگذار متناسب با هر یک از اوضاع و احوال انواع مختلفی از چک را در قانون پیش‌بینی کرده است که عبارتند از:
۱- چک عادی: چکی است که اشخاص عهده بانک و به حساب جاری خود صادر می‌کنند و دارنده چک تضمینی جز وجود محل در حساب جاری ندارد. در این نوع چک دارنده چک زمانی می‌تواند وجه مندرج در چک را از بانک وصول نماید که در حساب جاری صادرکننده به میزان مبلغ چک وجه نقد وجود داشته باشد.
۲- چک تأیید شده: چکی است که اشخاص عهده بانک‌ها به حساب جاری خود صادر و توسط بانک‌های محال‌علیه پرداخت وجه تأیید می‌شود. این نوع چک همانند چک تضمین شده است و پرداخت وجه آن توسط بانک تعهد می‌شود.
۳- چک تضمین شده (رمزدار): چکی است که توسط بانک به عهده همان بانک به درخواست مشتری صادر و پرداخت وجه آن توسط بانک تضمین می‌شود. چک تضمین شده از این جهت که یک چک بانکی است مانند چک مسافرتی است و خود بانک صادرکننده آن است.
۴- چک مسافرتی: چکی است که توسط بانک صادر و وجه آن در هر یک از شعب آن بانک یا توسط نمایندگان و کارگزاران آن بانک پرداخت می‌گردد.
۵- چک بسته: چکی است که خط موازی در متن آن کشیده شده و وصول وجه آن از بانک محال‌علیه فقط از طریق یک بانک ممکن است. اگر نام بانک خاصی بین دو خط نوشته شده باشد چک بسته از نوع خاص و اگر نام هیچ بانکی قید نشده باشد چک بسته عام است. چک بسته در مقابل چک باز بوده که در این نوع لازم نیست حتماً یک بانک اقدام به وصول وجه آن نماید.
۶- چک انتقالی یا برگردان: چکی است که بر روی آن قید شود «فقط برای انتقال به حساب شماره ….» در این صورت محال‌علیه فقط به صورت تهاتر می‌تواند چک را تصفیه نماید و پرداخت نقدی وجه آن به دارنده ممنوع است.
۷- چک الکترونیکی: این نوع چک به جای چک کاغذی است و مطابق آن صاحب حساب می‌تواند از طریق اینترنت به صورت الکترونیکی آن را صادر و امضاء نموده و به بانک محال‌علیه دستور دهد مبلغ معین در تاریخ معینی به شخص خاصی پرداخت شود. این نوع چک کلیه مزایای مربوط به چک‌ها اعم از مسئولیت ظهرنویسان و امکان تعقیب کیفری صادرکننده و غیره را به استثنای وصول از طریق اجرای ثبت، دارا می‌باشد.
۸- چک موردی: به منظور کاهش تقاضا برای دریافت دسته چک و رفع نیاز اشخاص به ابزار پرداخت وعده دار، بانک مرکزی برای اشخاصی که دسته چک ندارند برای برداشت مستقیم از حساب بدون نیاز به اعتبارسنجی، رتبه‌بندی اعتباری و استفاده از دسته چک، چک موردی را پیش‌بینی کرده که با صدور آن در وجه شخص معین و به صورت وعده‌دار به ذی‌نفع امکان برداشت از حساب صادرکننده را می‌دهد. این نوع چک کلیه مزایا و محدودیت‌های مربوط به چک عادی را دارا می‌باشد.
نکات اساسی و کوتاه در باره ی این سند تجاری یا همان چک
- چک سند تجاری است که در معاملات به جای پول مورد استفاده اشخاص عادی و تجار قرار می‌گیرد.
- چک ممکن است در وجه حامل صادر شود.
- چک ممکن است در وجه شخص معین صادر شود.
- چک عادی:چکی است که اشخاص عهده بانک و به حساب جاری خود صادر می‌کنند.
- چک تأیید شده: چکی است که اشخاص عهده بانک‌ها به حساب جاری خود صادر و توسط بانک‌های محال‌علیه پرداخت وجه تأیید می‌شود.
- چک تضمین شده (رمزدار): چکی است که توسط بانک به عهده همان بانک به درخواست مشتری صادر و پرداخت وجه آن توسط بانک تضمین می‌شود.
- چک مسافرتی: چکی است که توسط بانک صادر و وجه آن در هر یک از شعب آن بانک یا توسط نمایندگان و کارگزاران آن بانک پرداخت می‌گردد.
- چک بسته: چکی است که خط موازی در متن آن کشیده شده و وصول وجه آن از بانک محال‌علیه فقط از طریق یک بانک ممکن است.
- چک انتقالی یا برگردان: چکی است که بر روی آن قید شود «فقط برای انتقال به حساب شماره ….» در این صورت محال‌علیه فقط به صورت تهاتر می‌تواند چک را تصفیه نماید و پرداخت نقدی وجه آن به دارنده ممنوع است.
- چک الکترونیکی: این نوع چک به جای چک کاغذی است و مطابق آن صاحب حساب می‌تواند از طریق اینترنت به صورت الکترونیکی آن را صادر و امضاء نموده و به بانک محال‌علیه دستور دهد مبلغ معین در تاریخ معینی به شخص خاصی پرداخت شود.
- چک موردی: به منظور کاهش تقاضا برای دریافت دسته چک و رفع نیاز اشخاص به ابزار پرداخت وعده دار، بانک مرکزی برای اشخاصی که دسته چک ندارند برای برداشت مستقیم از حساب بدون نیاز به اعتبارسنجی، رتبه‌بندی اعتباری و استفاده از دسته چک، چک موردی را پیش‌بینی کرده که با صدور آن در وجه شخص معین و به صورت وعده‌دار به ذی‌نفع امکان برداشت از حساب صادرکننده را می‌دهد.
مطالب مشابه
- دیدگاهتان فقط و فقط در رابطه با همین مطلب باشد.
- لطفا از تایپ فینگلیش بپرهیزید. در غیر اینصورت دیدگاه شما بررسی نخواهد شد.
- هدفتان از ارسال دیدگاه تبلیغ یا بک لینک نباشد. در غیر اینصورت دیدگاه حذف می شود.
- به دیگر توهین و اهانت نکنید.
[…] روند شناخت انواع چک به چک مشروط بر میخوریم که در این مقاله به بررسی آن می […]
[…] چک نوشته‌ای است که به موجب آن صادرکننده وجوهی را که نزد بانک محال‌علیه دارد کلاً یا بعضاً مسترد یا به دیگری واگذار می‌نماید. صادرکننده چک باید در تاریخ مندرج در آن معادل مبلغ مذکور درچک در بانک محال‌علیه وجه نقد داشته باشد و نباید تمام یا قسمتی از وجهی را که به اعتبار آن چک صادر کرده است از بانک خارج کرده یا دستور عدم پرداخت بدهد و نیز نباید چک را به صورتی تنظیم نماید که بانک به دلیلی از قبیل عدم مطابقت امضاء یا قلم خوردگی در متن چک یا اختلاف در مندرجات چک و امثال… Read more »