کودک آزاری و مقابله با آن در قانون:
والدین نزدیک ترین شخص به کودک هستند. کودک، انسان بی گناه و بی آزاری است که برای ادامه بقا نیازمند حمایت والدین است. از لحظه ای که کودکی چشم به جهان می گشاید مسئولیت های والدین آغاز می شود. درواقع والدین نسبت به کودکان خود حق و تکلیف دارند. وظیفه سرپرستی و نگهداری از کودکان با والدین است. گاهی والدین فوت کرده اند که در این شرایط قیم کودک را سرپرستی می کند. کودکان روحیه لطیفی دارند و به راحتی نسبت به رفتار نادرست واکنش نشان می دهند. محیط خانواده باید به شکلی باشد که کودک در آن احساس آرامش و امنیت کند. در این مقاله به مقوله کودک آزاری از منظر قانون می پردازیم.
مقایسه کوتاه از آمار کودک آزاری در قدیم و اکنون:
در قدیم بیشتر همسایه های یک محله همدیگر را می شناختند. همین مسئله موجب احساس امنیت خانواده ها می شد. پس به راحتی کودکان خود را برای بازی و سرگرمی به کوچه ها می بردند. گاهی بچه ها را تنها می گذاشتند و خیالشان هم آسوده بود. اما امروزه سرقت کودکان بسیار زیاد شده است. متاسفانه امنیت جامعه در این دوره زمانه خیلی کمتر از قدیم است. کمتر خانواده ای به راحتی اجازه تنها بیررون رفتن کودک را می دهد. پس لازم است که والدین بیشتر از کودکان خود مراقبت نمایند.
ویژگی های بزهدیده:
بزهدیده این جرم همانطوری که از اسم آن برمی آید کودکان و نوجوانان هستند. منظور از کودک در قانون برای این جرم افراد زیر 18 سال هستند. پسر و دختر بودن بزهدیده فرقی نمی کند. هرچند که در قدیم بیشتر بزهدیده های چنین جرمی دختران بودند. اما متاسفانه پسر بچه ها نیز امروزه مورد آزار قرار می گیرند. ویژگی دیگری برای بزهدیده شدن در این جرم نیست.
مجرم کودک آزار کیست و چه ویژگی هایی دارد؟
این مجرم هر کسی می تواند باشد. گاهی یک غریبه کودک را آزار می دهد. اما در اکثر مواقع متاسفانه این والدین هستند که کودک را آزار می دهند. فرقی نمی کند که مجرم چه جنسیتی باشد. زن یا مرد فرقی نمی کند. سن و سال هم ملاک نیست گاهی ممکن است کودک آزار یک پیرمرد 70 ساله یا جوان 20 ساله باشد. دردناک ترین قسمت ماجرا زمانی است که کودک آزار والدین کودک باشند.
جرم کودک آزاری عمدی است یا غیرعمدی؟
این جرم عمدی است. یعنی اگر قرار باشد که مجرم را مجازات کنیم باید جرم را با اراده انجام داده باشد. باید قصد سوء نسبت به کودک را داشته باشد. قصد رساندن هر نوع آزاری به کودک. درواقع در تحقق این جرم سونیت خاص لازم است. سونیت عام هم که لازمه هر جرمی است.
جرم کودک آزاری از جرایم مطلق است یا مقید به نتیجه؟
جرم مطلق جرمی است که مهم نیست چه نتیجه ای دارد به محض مرتکب شدن جرم است. پس هیچ فرقی نمی کند که هدف مجرم محقق گردد یا خیر. مثل پوشیدن لباس نظامی و کلاهبرداری. مهم نیست که پوشیدن لباس نظامی موجب فریب شده باشد. به محض پوشیدن لباس مجرم است. اما جرم مقید به نتیجه متفاوت است. در جرمی که مقید به نتیجه است باید نتیجه حاصل شود تا مجرم به آن مجازات دچار شود. جرم کودک آزاری جرم مقید به نتیجه است. یعنی باید اقدامات مجرم موجب آزار روحی و جسمی کودک شود تا کودک آزاری تلقی گردد. فرض کنید پدری کودک 4ساله خود را به کلاس شطرنج و …می فرستد. از لحاظ روانشناسی این کار موجب آزار کودک می شود. چون کودک باید کودکی کند. از لحاظ عرفی این اقدام آزار رساندن به کودک نیست. پس نتیجه اقدام انجام شده باید آزار کودک باشد.
آیا جرم کودک آزاری قابل گذشت است؟
جرم به قابل گذشت و غیرقابل گذشت تقسیم می شود. در جرم قابل گذشت شاکی خصوصی از مرتکب شکایت کرده و خواهان رسیدگی می باشد. به ماده 12 قانون آیین دادرسی کیفری دقت کنید. در نهایت با عفو بخشش شاکی مرتکب مجازات نمی شود. گاهی مجازات مربوط به جنبه خصوصی بخشیده می شود اما حبس یا جریمه عمومی هم چنان باقی است. این مجازات به دلیل جنبه عمومی جرایم است.جرم غیرقابل گذشت جرمی است که برای پیگیری قضایی نیاز به شکایت شاکی ندارد. یعنی بدون وجود شاکی و از طرف دادستان مجرم را مجازات می کنند. البته ممکن است شاکی داشته باشد.یعنی وجود شاکی لازم نیست. در چنین جرایمی عفو شاکی موجب عدم مجازات مرتکب نمی شود. مثل جرم کلاهبرداری. جرم کودک آزاری نیز از جرایم غیرقابل گذشت است. ماده5 قانون حمایت از کودک و نوجوان این جرم را غیرقابل گذشت نامیده است.
انواع آزار کودکان:
کودک آزاری به چند دسته تقسیم می شوند. گاهی به صورت کتک زدن کودک توسط والدین این جرم محقق می گردد. البته اگر در حد تادیب باشد نمی توان ایراد گرفت. اما سوزاندن بدن کودکان با سیگار یا کتک زدن با کمربند و شلنگ از مثال های این مورد است. کودکانی که از خانواده دور هستند ممکن است توسط افراد دیگر آزار ببینند. آن ها کودک را مجبور به فروش مواد مخدر یا فروش اقلام در چهار راه ها می کند. در این راه کودکان کار کتک می خورند و در سرما و گرما لباس راحتی به تن ندارند. برخی از آن ها کفش هم ندارند. بدترین نوع آن آزار جنسی کودکان است. برخی والدین و یا حتی فردی در فامیل ممکن است از لحاظ جنسی به کودک نزدیک شوند. برخی از افراد بچه هایی را که دزدیده شدند یا گم شدند را به تن فروشی مجبور می کند.
آسیب های وارده به کودک در جرم کودک آزاری:
در پی آزار رساندن به کودک او دچار اختلالات روحی فراونی می گردد. از لحاظ جسمی نیز ممکن است دچار مشکلات عدیده شود. شب اداری یا پرخاشگری و خودکشی از آسیب های جدی است که در این راه به کودکان وارد می شود. این اقدامات موجب افسردگی کودک شده که متاسفانه گاهی شاهد خودسوزی یا خودکشی کودکان کار هستیم. علاوه بر آن کودکانی که مورد تجاوز جنسی واقع می شوند در آینده نمی توانند به درستی خانواده تشکیل دهند. آسیب های جسمی فراوانی کودکان کار را دنبال می کند. گاهی از فردی که او رابرای کار در چهارراه گذاشته کتک می خورند. پرده گوش آن ها پاره می شود و یا خونریزی می کند. کودکی که در خانواده مورد آزار جنسی قرار می گیرد دچار ترس و پریشان حالی می شود. حتی ممکن است مبتلا به بیماری های مقاربتی شود.
قانون مربوط به کودک آزاری:
در خصوص کودک آزاری سه نوع قانون بحث کردند. قانون مجازات اسلامی و قانون حمایت از کودکان و نوجوانان مصوب1381، سازمان جهانی بهداشت به این مهم پرداخته اند. به ماده 2 قانون حمایت از کودک و نوجوان دقت کنید. این ماده هرنوع آزار و اذیت جسمی و جنسی و روحی به کودک و نوجوان را جرم انگاری نموده است. ماده 2،3،4،5،6،8 قانون مارالذکر مصادیق کودک آزاری را بیان می نماید. در پاراگراف های بعدی در این خصوص مواد قانونی را شرح داده ایم.
مجازات کودک آزاری :
ماده 3 قانون مذکور در خصوص استفاده کودک و نوجوان در کار خلاف است. این ماده بیان می دارد که هرگونه خرید و فروش مواد مخدر با استفاده از کودکان جرم است. مجازات استفاده از کودک و نوجوان در قاجاق و خلاف حبس یا جزای نقدی است. ماده 4 در خصوص به خطر انداختن سلامت جسمی کودک ونوجوان است. اگر والدین اجازه تحصیل نمودن را به کودک و نوجوان ندهند جرم است. این اقدام از مصادیق کودک آزاری است. مجازات مرتکب حبس و جزای نقدی است. اگر در این مسیر به کودک آزار جسمی وارد شود مرتکب به قصاص نیز محکوم می شود. حتی ممکن است طبق ماده 8 به مجازات حد شلاق نیز محکوم شود.
کودک آزاری توسط موسسات نگهداری و سرپرستی:
به ماده 6 قانون مذکور دقت کنید. این ماده در خصوص مراکز نگهداری کودکان بحث می کند. از قدیم الایام مراکزی بوده است که بچه های بی سرپرست را نگهداری می کردند. مثل شیرخوارگاه و پرورشگاه ها. این موسسات به مراتب وظیفه سنگین تری دارند. آن ها خانواده کودک محسوب شده و مثل پدر و مادر مسئول نگهداری کودک هستند. البته این تصور نباید باعث شود که مسئولین موسسه کاملا مانند والدین مسئول باشند. از لحاظ اخلاقی مسئولین و مربیان پروشگاه مانند خانواده کودکان هستند. اگر آزار و اذیت کودکان توسط همین موسسات نگهداری کودکان باشد مجازات آن ها سنگین است. قانون گذار حبس های طولانی مدت و جزای نقدی سنگینی برای آن ها تعیین می کند. دلیل این همه حمایت قانون از این بچه ها نداشتن مامنی امن برای زندگی و گذران معیشت می باشد. بچه ها به این موسسات پناه بردند و لازم است که حمایت شوند.
وظیفه ناظرین یا مطلعین:
هرفردی که شاهد آزار دیدن کودک و نوجوان باشد از لحاظ شرعی و قانونی تکلیف برعهده دارد. این تکلیف اطلاع به دادستان است. قانون گذار در رابطه با کودکی که والدین او فوت کردند قیم تعیین می کند. این برای دادستان یک وظیفه است. او مکلف است به محض اطلاع از نبودن سرپرست برای بچه باید برای او قیم تعیین کند. قیم مکلف است مصلحت محجور یا کودک را رعایت کند. این مسئولیت فقط در خرید و فروش اموال کودک و محجور نیست. در نگهداری و سرپرستی کودک نیز قیم مسئولیت دارد. اگر دادستان متوجه خیانت شود یک نفر امین را ضم قیم می کند. وظیفه امین نظارت بر اعمال قیم است. اگر امین متوجه کودک آزاری توسط قیم شود موظف است که آن را به دادستان اطلاع دهد. اگر فامیل و اطرافیان نیز متوجه کودک آزاری قیم و یا امین شدند موظف ه اطلاع رسانی به دادستان هستند.
نفقه کودک :
نفقه به معنی مبلغی است که امرار معاش زندگی را تامین می کند. این مبلغ در خصوص صرف در موارد ضروری زندگی است. همانطور که می دانید نفقه کودک با پدر است. اگر پدر فوت کرده باشد نفقه کودک با اجدادپدری است. ممکن است کودک در پیش مادر بزرگ شود ولی بازهم نفقه کودک با جد پدر کودک است. به زبان ساده تر بعد از فوت پدر بچه پیش هر که بزرگ شود بازهم نفقه او با پدربزرگ پدری بچه است. اگر پدربزرگ او زنده نباشد پرداخت نفقه با مادر است. ربط موضوع نفقه به کودک آزاری این است که ممکن است پدر یا جد پدری کودک را گرسنه بگذارد. کار نکند و خود معتاد باشدو کودک برای خرجی داشتن مجبور به کار کردن شود. این از مصادیق کودک آزاری است.
اقدامات لازم برای اثبات جرم کودک آزاری:
اگر شاهد کودک آزاری هستید باید به نیروی انتظامی حتما اطلاع دهید. این اقدام علاوه بر وظیفه قانونی یک وظیفه شرعی و اخلاقی است. به محض مشاهده با پلیس تماس بگیرید. تا آمدن پلیس می توانید از وضعیت نابسامان کودک برای جمع آوری مدرک فیلم یا عکس بگیرید. گزارش پلیس می تواند بسیار در اثبات دعوا موثر باشد. نگران نباشید نام شاهد به عنوان شاکی ذکر نمی شود. در اکثر موارد بعد از صحبت با کودک نیز مجرم و جرم هایش مشخص می گردد. ممکن است مجرم والدین کودک باشند و شما همسایه کودک باشید. شما ماوجه شدید که این کودک در طول روز بارها توسط والدین کتک می خورد. بهتر است در حین این اقدام پلیس را خبر کنید. اگر متوجه شدید بچه ای در خیابان توسط فرد غیر از خانواده مورد آزار قرا گرفته در صورت امکان کودک را از آن میحط دور کنید.
دادگاه صالح :
این اقدام جرم کیفری است. پس باید ابتدا در دادسرا بررسی شد. اولین اقدام پس از جمع آوری مدارک مراجعه به دفاتر خدمات قضایی است. شکواییه ای در این دفاتر تنظیم کنید. سپس پرونده به دادسرای محل ووع جرم ارسال می شود. در دادسرا قاضی به بررسی مدارک ارائه شده می پردازد. بعد از اثبات کودک آزاری پرونده منجر به کیفرخواست برای متهم می شود. کیفرخواست و قرار جلب به دادرسی با هم هستند. قرار جلب به دادرسی به معنای این است که قاضی موافق اتهام متهم است. پس از صدور کیفرخواست پرونده به دادگاه کیفری 2 ارسال می شود. اگر نظر دادسرا بر عدم مجرم بودن متهم بود و یا اتساب جرم به متهم را نپذیرد قرار منع تعقیب صادر می کند. در این شرایط شما 10 روز فرصت اعتراض دارید. شکایت را می توانید در کلانتری محل نیز انجام دهید. تمام مراحل مثل ارجاع شدن پرونده به دادسرا نیز در این صورت هم وجود دارد.
گردآورنده: شکیبا کاظمی اسفه
پی نوشت : متاسفانه همیشه عادت داریم وقتی که به مشکلی برخورد کردیم برای مشاوره حقوقی و حل مشکل میریم پیش وکیل اما شما می تونید با استفاده از یه راه کار ساده همیشه به یه وکیل دسترسی داشته باشید در مورد کودک آزاری؛ عدلینو برای شما این راه کار رو آماده کرده شما با دانلود و نصب اپلیکیشن عدلینو می توانید همیشه و در هر زمان هر مکان بتونید با یه وکیل خبره مشورت کنید قرار ملاقات حضوری بزارید و قرارداد وکلات ببندید تا مشکلتون حل بشه.
- دیدگاهتان فقط و فقط در رابطه با همین مطلب باشد.
- لطفا از تایپ فینگلیش بپرهیزید. در غیر اینصورت دیدگاه شما بررسی نخواهد شد.
- هدفتان از ارسال دیدگاه تبلیغ یا بک لینک نباشد. در غیر اینصورت دیدگاه حذف می شود.
- به دیگر توهین و اهانت نکنید.
